در صنعت از کابل های شیلددار برای انتقال سیگنال های آنالوگ و دیجیتال استفاده می شود و هدف از شیلددار کردن آنها جلوگیری از تداخلات الکتریکی و مکانیکی است. کابل های شیلددار دارای یک یا چند سیم رسانا هستند که با لایه ای عایق بندی می شوند.
اگر این کابل ها شیلد نداشته باشند، در مجاورت کابل های پاور یا نویزهای الکتریکی نمی توانند پارامترهای صحیح را منتقل کنند و سیگنال های دریافتی دارای خطا می شوند. در ادامه این مقاله به تعریف کابل شیلد دار، انواع آن و کاربردهایش پرداخته می شود.
کابل شیلددار چیست؟
کابل شیلددار از سیم هایی تشکیل شده که اطراف آنها را عایقی از جنس آلومینیوم یا مس به صورت بافته شده یا مارپیچ می پوشاند؛ شیلد اطراف سیم ها موجب محافظت مدار انتقال در برابر تداخلات مغناطیسی می شود. این نوع کابل برای انتقال سیگنال های آنالوگ و دیجیتال کاربرد دارد.
عایق کابل شیلددار نویزهای الکتریکی یا بارهای الکترواستاتیک را جذب کرده و مانع نفوذ آنها به سیم های داخلی می شود. کابل های شیلددار از کابل های معمولی ضخیم تر و محکم تر هستند و هنگام کار با آنها باید نهایت دقت را به خرج دهید. این کابل ها در تأسیسات صنعتی، در جایی که به انتقال انرژی بیشتری نیاز است یا در تجهیزات صنعتی به کار می روند.
انواع شیلد
-
شیلد استاتیک
این نوع شیلد در کابل های بافته شده استفاده می شود که دارای یک لایه پلی استر، یک لایه ارت مسی قلع اندود و یک لایه آلومینیوم است. گاهی روی شیلد هم یک نوار پلی استر به کار می رود.
-
سیم شیلد
این سیم برای اتصال کابل های کواکسیال استفاده می شود. این نوع سیم برای سیگنال های RF، آنتن های رادیویی غیرحرفهایی، اتصال کابل های کواکسیال تک هادی، سیگنال های آنالوگ و دیجیتال ویدئویی داخلی، فرکانس های بالای دو و چهار گیگاهرتز و دستگاههای تست الکتریکی مناسب است.
مکان هایی که باید در آنها از کابل شیلددار استفاده شود
از کابل شیلددار در مکان هایی که نویز وجود دارد و ممکن است که کابل ها در معرض بارهای الکتریکی قرار بگیرد، مکان هایی که شدت امواج الکترومغناطیسی بالا است یا در مکان هایی که حد متعارفی از تداخل میدان مغناطیسی وجود دارد، استفاده می شوند؛ درکل به کار بردن کابل های شیلددار از اتلاف انرژی جلوگیری می کنند. موارد استفاده از کابل های شیلددار عبارتند از:
- اطراف دکل های ارتباطی و مخابراتی: در این مکان ها کابل ها در معرض بار الکتریکی قرار دارند و شدت امواج الکترومغناطیسی بالا است؛ همچنین با استفاده از کابل شیلددار در سیم کشی و اتصالات دیتای مخابراتی از ورود نویز جلوگیری شده و کارایی شبکه و انتقال داده افزایش می یابد.
- مراکز اطلاعاتی: کابل شیلددار از تخریب داده ها جلوگیری می کند.
- مراکز صنعتی: کابل شیلددار برای اتصال اجزاء دستگاه های موجود در خطوط تولید، ماشین افزارها و تجهیزات حمل و نقل مکانیکی گزینه مناسبی است.
- ادارات و سایر مکان هایی که دارای شبکه های کامپیوتری، تجهیزات الکتریکی، شبکه های انتقال تصویر یا تجهیزات الکترونیکی سنگین هستند.
- صنعت برق: در سیستم های برق رسانی فشار متوسط و فشار قوی از این نوع کابل استفاده می شود چرا که اگر کابل فشار قوی با زمین برخورد کند، موجب به وجود آمدن میدان الکترواستاتیک شده و ایجاد شوک الکتریکی می کند.
- سیستم های اعلام حریق و میکروفون های امنیتی: برای از بین بردن نویز و جلوگیری از میدان مغناطیسی استفاده می شود.
- ماشین آلات و تجهیزات آزمایشگاهی: از کابل شیلددار در لوله های فلزی و غیرفلزی استفاده می شود تا جلوی هرگونه خطا یا ارور را بگیرد.
- شبکه دوربین های مداربسته: استفاده از این نوع کابل موجب می شود که تصاویر ضبط شده بدون نویز و باکیفیت باشند؛ همچنین از قطع شدن ارتباطات در شبکه های دوربین های مداربسته جلوگیری می کند.
ساختار کابل شیلددار
کابل شیلددار از کابل های رشته ای منفرد به هم پیچیده تشکیل شده که روی آنها ورقه نازک آلومینیومی یا مسی به صورت بافته شده، قرار می گیرد. این ورقه رشته ای است و به دور رشته های سیم بافته می شود. اگر این پوشش آلومینیومی آسیب ببیند یا جدا شود، کابل و سیم درون آن در معرض نویز قرار می گیرند.
ساختار سیم شیلددار به بیان ساده عبارت است از:
- سیم اصلی که دارای رشته های رسانای مسی و پوشش پلاستیک است.
- پوشش محافظی شیلد که روی سیم قرار می گیرد.
- لایه لاستیکی که پوشش شیلد را می پوشاند.
انواع کابل شیلددار
-
کابل شیلددار صوتی
این کابل یکی از پرکاربردترین محصولات در تولید وسایل الکتریکی است و در انتقال امواج از نقطه ای به نقطه دیگر کاربرد دارد. کابل شیلددار صوتی می تواند در حین انتقال امواج صوتی، نویز و سروصدا را حذف کند.
انواع کابل شیلددار صوتی:
- کابل شیلددار بافته: در این نوع کابل، رشته های مسی بافته شده در اطراف هادی اصلی استفاده می شود. کابل شیلددار بافته بسیار کارآمد و مناسب است اما قیمت بالا و انعطاف پذیری کم آن از معایبش محسوب می شوند.
- کابل شیلددار خدماتی: در این کابل یک لایه مسطح از رشته های مسی در اطراف هادی اصلی قرار می گیرد. کابل شیلددار خدماتی انعطاف پذیر است اما قابلیت محافظت کمی دارد.
- کابل شیلددار فویلی: این نوع کابل قابلیت محافظتی بالایی دارد و از پلی استر مایلار در کنار فویل آلومینیومی آبکاری شده با مس، تشکیل می شود. کابل شیلددار فویلی سبک و ارزان است اما انعطاف پذیری کمی دارد و در صورت خم شدن زیاد، پوشش خود را از دست می دهد.
کابل شیلددار تلفن
این کابل ها از نوع کابل های مخابراتی هستند و به دلیل گسترش ارتباط تلفنی، نقش مهمی در جوامع مدرن ایفا می کنند. کابل های شیلددار تلفن از محافظت بالایی برخوردارند و به عنوان مثال در برابر اشعه UV می تواند حداکثر ولتاژ ۲۲۵ ولت را تحمل کند. این کابل ها برای استفاده در بیرون ساختمان بسیار کاربردی هستند.
انواع کابل شیلددار تلفن:
- کابل های تلفن زمینی(برای بیرون از ساختمان)
- کابل های تلفن هوایی(برای داخل ساختمان)
کابل شیلددار قدرت
از این کابل ها برای کنترل انتقال پالس های کنترلی، حفاظت الکتریکی و مکانیکی استفاده می شود. کابل های شیلددار قدرت در تابلوهای توزیع برق، نیروگاه ها، کنتور برق منازل و روشنایی خیابان به کار می روند. این کابل ها را می توان در فضای باز، زیر خاک، درون آب، داخل ساختمان و در کانال های کابل کشی نصب کرد.
-
کابل شیلددار فرمان و کنترل
این کابل برای انتقال سیگنال های آنالوگ مانند جریان های عبوری از خطوط و سیگنال های دیجیتال مانند فرمان تابلو برق به کار می رود. کابل کنترل وظیفه ارسال نتایج اندازه گیری جریان، توان، انرژی و … در تجهیزات را به عهده دارد.
انواع کابل فرمان یا کنترل:
- کابل کنترل شیلددار: روکش این کابل نوار پلی استر تابیده شده به دور رشته ها است.
- کابل کنترل افشان بدون شیلد: در این کابل از پی وی سی طوسی رنگ استفاده می شود.
سخن پایانی
کابل های شیلددار برای انتقال سیگنال های آنالوگ و دیجیتال استفاده می شود و وظیفه آن جلوگیری از تداخل الکتریکی و مکانیکی و گرفتن نویز است. توجه داشته باشید که اگر پوشش آلومینیومی کابل شیلددار جدا شود، کابل و سیم درون آن در معرض نویز های مختلف قرار می گیرد.
در هنگام خرید کابل های شیلددار دقت کنید که حفاظ کابل خوردگی نداشته باشد و با توجه به موارد مصرف خود، بهترین و باکیفیت ترین نوع آن را خریداری فرمایید.