آسانسور اتاقکی متحرک است که افراد به وسیله آن می توانند از طبقات پایین به بالا و همچنین از طبقات بالا به طبقات پایین جا به شوند. در حقیقت استفاده از آسانسور باعث سهولت در جا به جایی افراد یا کالا شده است. آسانسورها با استفاده از موتور های الکتریکی می توانند به صورت عمودی بین طبقات جا به جا شوند.
همه آسانسورها ویژگی هایی از قبیل دارا بودن کابین، حرکتی عمودی و توقف در هر طبقه را دارند ولی از جهت نحوه نیروی محرکه که به کابین ها اعمال می شود، متفاوت هستند. آسانسورها انواع مختلفی دارند که از جمله می توان به آسانسورهای کششی، آسانسور هیدرولیکی، آسانسور MRL، مغناطیسی و وینچی و… اشاره کرد که در ادامه مقاله به توضیح مختصری درباره بعضی از آن ها خواهیم پرداخت. البته امروزه با استفاده از تکنولوژی های جدید آسانسورهای دیگری مانند آسانسورهای پنوماتیک نیز وجود دارند.
آشنایی با انواع آسانسورها از نظر کاربری
در بخش های قبلی با مهم ترین انواع آسانسور آشنا شدیم اما باید بدانید که این تجهیزات با توجه به کاربردهای شان به دسته بندی های دیگر نیز تقسیم می شوند که از جمله مهمترین انواع آسانسور از نظر کاربری می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
۱. آسانسورهای مسکونی
آسانسورهای مسکونی از دسته تجهیزات ساختمانی جهت جابهجایی افراد هستند که همانند نام شان در منازل مسکونی و یا محیط داخلی خانه مورد استفاده قرار می گیرند.
انواع آسانسور مسکونی
- آسانسور ویلچر بر عمودی
- آسانسور مسافر بر
- آسانسور بالابرنده از پله
- آسانسور مغناطیسی خانگی
- آسانسورهای هیدرولیکی
- آسانسورهای پانوراما و..
- آسانسورهای صنعتی
این گروه از انواع آسانسور از بهترین انتخاب ها جهت استفاده در کارگاه ها، کارخانه ها، شرکت ها و بخش های صنعتی هستند که با توجه به طراحی خاص شان برای حمل بارهای سنگین کاملا مناسبند.
۲. آسانسورهای بیمارستانی
آسانسور بیمارستانی همانطور که از نامش هم پیداست در محیط های بیمارستانی کاربرد دارد و دو نوع مختلف دارد. نوع اول تنها برای جابهجایی کارکنان و افراد طراحی شده و نوع دوم با اندازه بزرگ تر برای جابهجایی بیمار، تخت های بیمارستانی، تجهیزات درمانی و.. تهیه شده که وجود آن ها در هر بیمارستانی ضروریست.
۳. آسانسورهای کشاورزی
این مدل از انواع آسانسور مطابق نام شان برای مصارف کشاورزی و یا جابهجایی بارهای سنگین مورد استفاده قرار می گیرند که با توجه به کاربرد ویژه شان ظرفیت و قابلیت تحمل وزن بالایی دارند.
۴. آسانسورهای کششی
یکی از قدیمی ترین انواع آسانسورها، آسانسورهای کششی هستند. آسانسورهای کششی با استفاده از نیروی اصطکاکی که بین سیم بکسل ها و فلکه کشش موتور است، کار می کنند. به طور خلاصه این نوع آسانسورها از یک کابین و همچنین یک وزنه متصل به دو سر سیم بکسل که روی قرقره ای به نام فلکه قابل حرکت می باشد، ساخته شده است.
ویژگی ها و مزایای آسانسورهای کششی
- آسانسورهای کششی نسبت به آسانسورهای هیدرولیکی، سرعت بالاتری دارند.
- قابل استفاده در ارتفاعات بلند
- دارای حرکتی نرم و روان
آشنایی با انواع آسانسورهای کششی
آسانسورهای کششی از معروف ترین انواع آسانسورها هستند که غالبا بر اساس فاکتورهای زیر دسته بندی می شوند:
– نوع ساختار حرکتی
انواع آسانسور کششی بر اساس ساختار کلی، شامل آسانسورهای کششی دارای گیر بکس، گیرلس و روملس (بدون موتورخانه) می باشد که همه آن ها با ویژگی های خوب شان در طیف وسیعی از پروژه ها مورد استفاده قرار می گیرند.
– سیستم تعلیق و نحوه نصب سیم بکسل
بر اساس این تقسیم بندی، آسانسورهای کششی به ۴ تیپ متفاوت شامل یک به یک، دو به یک، سه به یک و چهار به یک دسته بندی می شوند.
– اجرای ریل ها
این مدل با توجه به نوع جایگذاری ریل ها به ۲ نوع وزنه بغل و وزنه پشت تقسیم می شود که انتخاب بهترین نوع آن ها با توجه به فضای چاه آسانسور و همچنین نقشه ساختمان انجام می گیرد. در سیستم وزنه بغل باید عرض چاله بیشتر باشد این درحالیست که در مدل وزنه پشت، چاله به عمق بیشتر نیاز دارد.
– سیستم متحرکه
آسانسورهای کششی به دو دسته اصلی دو سرعته و تک سرعته، یا به ترتیب AC2 و vvvf دسته بندی می شوند که تفاوت اصلی آن ها در نوع حرکت کابین و مدل ایستادن آن می باشد. در نوع دو سرعته حرکت و ایستادن کابین با شوک همراه بوده و کاملا مشهود است که چندان برای مسافران خوشایند نیست.
اما در نوع تک سرعته حرکت و ایستادن آسانسور با نرمی بیشتری انجام می شود که این موضوع علاوه بر کاهش مصرف برق، به افزایش طول عمر و دوام تجهیزات و قطعات آسانسور نیز کمک خواهد کرد.
– تعداد درب ها و نحوه جایگذاری آن ها
این آسانسورها بر اساس نوع درب ها به انواع تک درب، دو درب مجاور (L) یا دو درب تونلی تقسیم می شوند. سیستم های تک درب همان انواع آسانسور مسکونی هستند که خودتان هم بارها دیده اید و افراد تنها از یک درب آن پیاده و سوار می شوند. در مقابل انواع دو درب هستند که در مدل تونلی درب ها مقابل هم و در مدل L درب ها در مجاور یکدیگر قرار گرفته اند.
۵. آسانسور هیدرولیک
از آسانسور هیدرولیک فقط در جا به جایی و حمل افراد استفاده نمی شود بلکه در جا به جایی کالاهای سنگین نیز مورد استفاده قرار میگیرند. آسانسورهای هیدرولیکی با استفاده از جک های هیدرولیکی کار می کنند. جک های هیدرولیکی انواع مختلفی دارند که بسته به نوع قرار گیری آنها شناخته می شوند.
در آسانسورهای هیدولیکی جک های هیدرولیکی با استفاده از فشار روغن کار می کنند به این صورت که این جک ها فشار روغن را توسط دستگاهی به نام پاوریونیت ایجاد کرده و به پیستون ها منتقل می کنند. از لحاظ ظاهری در این نوع آسانسورها، جک های هیدرولیکی در قسمتی زیر کابین قرار گرفته اند که با استفاده از نیروی هیدولیکی، کابین آسانسور را جا به جا می کنند.
در حقیقت داخل دستگاه پاوریونیت، پمپی استفاده شده است که روغن را با فشار زیادی به زیر پیستون های جک های هیدرولیکی فرستاده و در نتیجه سبب بالا بردن آسانسور می شود. هنگام تخلیه روغن پیستون ها، آسانسور به سمت پایین حرکت می کند.
با تعیین دقیق میزان تخلیه روغن پیستون ها، آسانسور می تواند در محل مورد نظر توقف نماید. معمولا از این نوع آسانسورها برای مسافت های کم و ظرفیت های بالا استفاده می شود.
ویژگی ها و مزایای آسانسورهای هیدرولیک
آسانسورهای هیدرولیک نیازی به موتور خانه ندارند. این نوع آسانسورها نسبت به آسانسورهای دیگر، فضای کم تری را نیز اشغال می کنند. از آن جایی که حمل بارهای سنگین با آسانسورهای هیدرولیک به راحتی انجام می شود بنابراین این نوع آسانسورها در مقایسه با آسانسورهای کششی، از قدرت بیشتری در حمل بارهای سنگین، برخوردار هستند.
هم چنین نصب آسانسورهای هیدرولیکی در مقایسه با آسانسورهای کششی، آسان تر انجام می شود. آسانسورهای هیدرولیکی به خاطر داشتن ویژگی هایی از قبیل امنیت و راحتی، باعث شده که در تمام جهان، مورد استفاده افراد زیادی قرار گیرد. به صورت کلی ویژگی و مزایای آسانسورهای هیدرولیکی را می توان به صورت زیر نوشت.
- دارای تنظیمات دقیقی برای توقف در طبقات
- قابلیت بالا بردن بارهای سنگین
- دارای حرکتی بسیار نرم
- عدم نیاز به موتور خانه
۶. آسانسورهای MRL
ساخت آسانسورهای MRL باعث ایجاد رقابت های شدید، بین شرکت های بزرگ ساخت آسانسور، در تمام جهان شد. این نوع آسانسورها جایگزین آسانسورهای سنتی و قدیمی شده و به ارابه موسیقی معروف شده اند. به آسانسورهای MRL، آسانسورهای بدون موتور خانه نیز گفته می شود.
این نوع آسانسورها با استفاده از یک موتور سبک و بسیار کوچک کار می کند به این صورت که موتور آسانسور MRL به درون چاه آسانسور منتقل شده و با استفاده از یک شاسی مختصر در بالای چاه روی ریل های آسانسور مستقر شده و فضای کمی را اشغال می کند.
ویژگی ها و مزایای آسانسورهای MRL
- قطعات و لوازم کم حجمی دارند.
- با محیط زیست، سازگار هستند.
- به موتور خانه نیازی ندارند.
- به آسانی و با سرعت نصب می شوند.
- هزینه های ساخت و ساز ساختمان کاهش می یابد.
- نصاب آسانسور به همه تجهیزات، دسترسی آسان دارد.
- یکی از محبوب ترین آسانسورها در کشور آمریکا، آسانسورهای MRL می باشند.
۷. آسانسورهای مغناطیسی
یکی دیگر از انواع آسانسورها، آسانسورهای مغناطیسی هستند. ریل ها و تجهیزاتی که به دیواره چاه آسانسور با مغناطیس دائم، متصل هستند، به عنوان استاتور موتور و کابین آسانسور نیز به عنوان روتور عمل می کنند. اتصال جریان برق به استاتور، باعث ایجاد میدان مغناطیسی می شود.
این میدان مغناطیسی در قسمت هایی قطع و با اتصال جریان برق توسط سیم پیچ های استاتور، سیم پیچ های روتور، باردار می شوند، در نتیجه این امر باعث حرکت کابین آسانسور می شود. آسانسورهای مغناطیسی در مقایسه با آسانسورهای معمولی، ایمنی بیشتری دارند و از نظر قیمت نیز، گران می باشند.
بررسی و معرفی تکنولوژی های جدید در صنعت آسانسور
۱. آسانسورهای اینترنتی
یک نوع از آسانسورهای پیشرفته، آسانسورهای اینترنتی می باشند. در حقیقت آسانسورهای اینترنتی اطلاعاتی را درباره کارکرد و همه عواملی که ممکن است باعث خرابی یا ساییدگی اجزاء آسانسور شود را کسب می کند.
سپس این اطلاعات را پردازش، تجزیه و تحلیل کرده و زمان نگهداری آسانسور را پیش گویی می کند. در واقع این پیش گویی ها از خرابی های احتمالی که ممکن است برای آسانسور اتفاق افتد، جلوگیری می کند. بنابراین شرکت های سازنده آسانسور های اینترنتی با صرفه جویی در هزینه و زمان، می توانند به برطرف کردن مشکلات آسانسورها اقدام کنند.
۲. آسانسورهای دو قلو
نوع دیگری از آسانسورها، آسانسورهای دو قلو می باشند. استفاده از آسانسورهای دو قلو در اروپا و آمریکا به صورت زیادی رواج پیدا کرده است. در حقیقت، این نوع آسانسورها، دو آسانسور معمولی هستند که در یک شفت مشترک قرار داشته و به صورت مستقل از یکدیگر کار می کنند.
بین این دو آسانسور، قطعات و تجهیزاتی قرار دارد که از ضربه به یکدیگر جلوگیری کرده و فاصله بین آن ها را نیز تنظیم می کند.
هم چنین از آن جایی که آسانسورهای دو قلو در یک شفت مشترک کار می کنند، بنابراین در مواقعی می توان سرعت کابین ها را با استفاده از تجهیزات جانبی و موتورهای کوچک کاهش داد که این امر باعث صرفه جویی در مصرف انرژی خواهد شد.
۳. آسانسورهای هوشمند
بعضی از آسانسورها نیز مانند تلویزیون ها و گوشی های هوشمند، مجهز به تکنولوژی جدید و پیشرفته ای شده اند.
طرز کار آسانسورهای هوشمند به این صورت است که فرد دکمه ای را فشار می دهد تا مقصد مورد نظر خود را انتخاب نماید. سپس در این حالت، نمایشگری روشن شده و فرد را راهنمایی می کند که از کدام آسانسور استفاده کند تا او را به سریع ترین حالت ممکن به مقصد مورد نظر خود برساند. این نوع آسانسورها بیشتر در مکان های شلوغ کاربرد دارند. هم چنین این نوع آسانسورها قابلیت آن را دارند که در ساعت های مختلف به حالت های مختلفی تنظیم شوند.
۴. آسانسورهای سبز
نوع دیگری از آسانسورها که با استفاده از تکنولوژی های جدید و پیشرفته ای ساخته شده اند، آسانسورهای سبز می باشند. آسانسورهای سبز به منظور ذخیره انرژی ساخته می شوند به همین دلیل به این آسانسورها، آسانسورهای دوستدار محیط زیست نیز گفته می شود.
این نوع آسانسور دارای چرخ دنده ای است که به گونه ای طراحی شده که می تواند حدود هشتاد درصد انرژی کمتری را در مقایسه با بالابرهای هیدرولیکی مصرف کند. همچنین آسانسورهای سبز دارای سیستم های درایو هستند که در بهبود انرژی نیز کمک زیادی می کنند. این نوع آسانسورها سیستم های کامپیوتری دارند که باعث کاهش سفرهای نور پردازی شده می شود.
داخل این آسانسورهای پیشرفته، سنسورهایی وجود دارد که اگر استفاده نشوند، به خواب می روند. یعنی زمانی که از آسانسور استفاده نمی شود، چراغ ها، ویدیو، موسیقی و هم چنین تهویه درون آسانسور نیز خاموش خواهند شد.
پر سرعت ترین آسانسورها در سراسر دنیا
امروزه ساختمان های بلندی در شهرها ساخته می شوند. هر چقدر که ارتفاع این ساختمان ها بلند تر باشد، به آسانسورهای قوی تر نیاز است تا بتوانند با سرعت زیادی جا به جا شوند. آسانسور برج شانگهای، رکورد جهانی گینس را به دلیل داشتن سریع ترین سرعت که بیش از بیست متر در هر ثانیه بوده است، دارد.
یکی از بلند ترین برج های جهان، برج جده در عربستان صعودی است. در ساخت آسانسورهای این برج، یک کابل کربن- فیبر استفاده شده که در واقع قدرت بالا بری زیادی را به این آسانسورها می دهد. در حقیقت هر آسانسور، در هر ثانیه حدودا ده متر بالا می رود و در حدود بیست و پنج ثانیه به بلند ترین نقطه خواهد رسید.