یکی از قطعات مهم و حساس در اسانسورها ریل می باشد که باعث ایجاد حرکت اسانسور شده و از منحرف شدن اسانسور جلوگیری می کند. ریل اسانسور نقش هدایتگر را در اسانسور به عهده دارد، و از این لحاظ اهمیت زیادی دارد.
در هر اسانسوری ریل طوری طراحی شده است که آسانسور را در مسیر کاملا مستقیم هدایت کرده و مانع منحرف شدن اسانسور از مسیر مستقیم خود می شود. ریل ها از لحاظ ارتفاع طولی به اندازه ۵ متر دارند و از جنس فولاد هستند. جنس این فولاد ST-37 است، که در مقطع T شکل می شوند. ضخامت های هر ریل متفاوت بوده و در چهار سایز مختلف T125، T16، T9، و T5 هستند ( نحئوه نام گذاری ریل ها در ایران با سایرکشورها متفاوت است ).
برای کار با ریل آسانسور باید ابتد آن را به طور صحیح در چاه آسانسور نصب نمود. ریل ها باید در یک راستا قرار گرفته و جلو و عقب نروند. زیرا در غیر این صورت باید آنها را صاف کرد. در جوشکاری های ریل ها در ساختمان نیز نباید انها را به یکدیگر یا براکت به ساختمان محکم نمود. بلکه ریل ها باید به گونه ای به براکت ها محکم شوند که به عنوان مثال اگر ساختمان نشت کرد قابل جبران باشد.
در آسانسور نیز ریل باید تماما عمودی به بدنه چاه محکم شود، و از طریق قطعات مخصوص روی هم سوار می گردند. در ابتدا و انتهای هر ریل نیز چهار سوراخ وجود دارد، که نشان دهنده اتصال آنها به یکدیگر است. به صورتی که هر دو ریل توسط یک صفحه و ۸ پیچ به یکدیگر محکم می شوند.
برای اینکه ریل ها به خوبی محکم و به هم متصل شوند از ابزاری به نام شاقول برای این کار استفاده می کنند، که البته پیشنهاد می شود از روش سنتی برای شاقول کردن ریل ها در داخل چاه استفاده شود. سطح ریل نیز باید صیقلی شده تا به خوبی به بدنه چاه محکم گردد. ریل ها در زمانی که پاراشوت ( ترمز اضطراری ) فعال می شود بیشترین فشار را تحمل می کنند. در این صورت باید ریل مناسبی را انتخاب نمود تا بین براکت ها فاصله ای به وجود نیامده و پیچش در جهت افقی ایجاد شود.
نقش و عملکرد ریل آسانسور
ریل ها در برابر نیروهای خارج از مرکز دستگاه مقاومت می کنند و مانع نوسان کابین آسانسور می شوند. همینطور در زمان ترمز اضطراری ( پاراشوت ) باعث توقف کابین شده و ارتعاشات افقی را به کمترین تعداد موجود می رسانند. ریل های راهنما کابین و وزنه تعادلی را در جهت حرکت عمودی هدایت می کنند.
انتخاب ریل مناسب
برای انتخاب ریل مناسب باید به سه عامل سرعت، ظرفیت و ارتفاع توجه نمود. ریل های استاندارد دارای مشخصات زیر می باشند.
ریل T5 برای چاه آسانسوری با ارتفاع کمتر از ۱۵ متر، و ظرفیت دستگاه حداکثر ۴ نفر و سرعت حداکثر یک متر بر ثانیه
ریل T9 برای ظرفیت دستگاهی حداکثر ۷ نفر و سرعت حداکثر ۱.۲ متر بر ثانیه و ارتفاع کمتر از ۳۰ متر
ریل T16 برای آسانسوری با ظرفیت حداکثر ۱۲ نفر و سرعت حداکثر ۱.۶ متر بر ثانیه و ارتفاع بین ۳۰ تا ۵۰
ریل T125 برای دستگاه آسانسوری با سرعت بیشتر از ۱.۶ متر بر ثانیه، ظرفیت ۱۲ نفر بیشتر و ارتفاع بیش از ۵۰ متر کاربرد دارد.
ریل های بی کیفیت و نامناسب می تواند به در حرکت آسانسور اختلال به وجود آورد و در مواقعی مانع حرکت آسانسور شود. بنابراین انتخاب ریل آسانسور باید با توجه به سه عامل بالا صورت گرفته و توجه به تراز ریل در هنگام نصب نیز از اهمیت زیادی برخوردار است.