امروزه استفاده از آسانسور تقریباً در تمامی بناها کاملاً رایج شده است و زندگی بدون این وسیله بالابر خصوصاً در آپارتمان هایی که تعداد طبقات آن ها زیاد است، اگر نگوییم غیرممکن، حتماً دشوار است. آسانسور از بخش های گوناگونی ساخته شده است که پرداختن به تک تک آن ها از حوصله این مطلب خارج است، ولی امروز سعی می کنیم در خصوص یکی از بخش های مهم آن که شاسی موتور آسانسور است، توضیحاتی را ارائه دهیم؛ پس تا پایان این نوشته با ما همراه باشید.
شاسی موتور آسانسور چیست؟
شاسی موتور آسانسور در واقع محل قرارگیری موتور آسانسور و دیگر بخش ها و اجزای مربوط به آن است. در اصل، موتور، ترمز و گیربکس باید روی شاسی موتور آسانسور مونتاژ شوند. از این ساختار فولادی بیشتر برای ثابت نگه داشتن قطعات مذکور به صورت تراز با هم استفاده می شود و کل مجموعه قطعات با استفاده از شاسی موتور، یکپارچه می شوند.
علت اصلی استفاده از شاسی موتور آسانسور
همان طورکه گفتیم شاسی موتور آسانسور یک سازه فولادی است که کل سیستم مکانیکی آسانسور روی آن قرار می گیرد و مسلماً باید به گونه ای ساخته شود که بتواند وزن آن را تحمل کند. در اصل اکثر قطعات آسانسور روی شاسی موتور آن سوار هستند و موتور آسانسور و فلکه هرزگرد نیز به آن اضافه می شود. شاسی موتور آسانسور عمدتاً به دلایل زیر کاربرد دارد:
- عدم انتقال لرزش های عمودی و افقی موتور آسانسور به کابین و ایجاد ثبات
- حفظ زاویه آلفا که در واقع رعایت فاصله عمودی مناسب بین فلکه موتور و فلکه هرزگرد آسانسور است.
طراحی و ساخت شاسی موتور آسانسور
برای طراحی و ساخت شاسی موتور آسانسور باید استاندارد های خاصی رعایت شود تا بتوان بازدهی مناسبی از آن به دست آورد؛ برخی از این نکات در ادامه آمده است:
- فاصله پیچ های موتور آسانسور
- اندازه قطر فلکه موتور آسانسور
- اندازه فاصله کف موتور تا آکس فلکه موتور آسانسور
- اندازه قطر فلکه هرزگرد
- اندازه فاصله افقی ریل های وزنه تا ریل های کابین آسانسور
اگر می خواهید پایه موتور آسانسور از مقاومت و استحکام بالایی برخوردار باشد، باید استانداردها و ضوابط طراحی در آن رعایت شود. هم چنین بهتر است جوشکاری پایه موتور آسانسور به وسیله افراد متخصص و با دقت کافی انجام گیرد. توجه داشته باشید که شاسی موتور آسانسور به گونه ای طراحی شود که کل مجموعه شاسی آسانسور را بتوان به طور هماهنگ جا به جا کرد.
استانداردهای ساخت شاسی موتور آسانسور
برای ساخت شاسی موتور آسانسور استانداردهایی وجود دارد که حتماً باید رعایت شوند که به شرح زیر هستند:
- برای ساخت آن از تیرآهن ۱۸ و ناودانی ۱۴ استفاده شود.
- تیرآهن ها صاف باشند و از آهن آلات خمیده به منظور ساخت شاسی موتور آسانسور استفاده نشود.
- پیش از جوشکاری سطوح، تیرآهن ها و آهن آلات تراز شوند.
- جوشکاری سازه شاسی موتور آسانسور با دقت بالا و به گونه ای که هیچ فضای خالی در جای جوش ها وجود نداشته باشد، انجام شود.
- شاسی موتور آسانسور به طور کامل روی دال بتونی تراز شود.
- فلکه هرزگرد و فلکه کششی به صورت مجزا و با هم تراز شوند.
- ارتفاع شاسی بین ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر باشد.
مواد سازنده شاسی موتور آسانسور
شاسی یا پایه موتور آسانسور یک سازه فلزی است که علاوه بر ایجاد ثبات و استحکام باید بتواند از وارد شدن حرکات اضافی عمودی و افقی به کابین آسانسور جلوگیری کند؛ بنابراین باید در ساخت آن از مواد باکیفیت استفاده شود، این مواد می توانند ورقه های آهن ضخیم، نبشی یا قوطی صنعتی، تیرآهن های صنعتی بال باریک و بال پهن یا ناودانی های صنعتی باشند.
شاسی های کارخانه ای موتور آسانسور
معمولاً پایه های موتور آسانسور به صورت صنعتی و در کارخانه های بزرگ طراحی و تولید می شوند. از آن جایی که در کارخانه از تجهیزات مدرن و دستگاه های پیشرفته استفاده می شود، معمولاً شاسی های موتور آسانسور کیفیت بالاتری خواهند داشت؛ همچنین این پایه های موتور آسانسور نسبت به انواع دیگری که توسط افراد جوشکار ساخته می شوند ظرافت بیشتری دارند و شکیل تر هستند. لازم به ذکر است که پایه های موتور آسانسوری که در کارخانه های صنعتی تولید می شوند، قابلیت این را دارند که توسط پیچ و مهره به جایگاه بتنی و موتور آسانسور متصل شوند که مسلماً بهتر از این است که به وسیله جوشکاری به سازه های موجود در ساختمان اتصال پیدا کند و مزایای زیادی دارد از جمله:
- استحکام این گونه شاسی های موتور بالاست و استقامت زیادی دارند.
- معمولاً این گونه پایه های شاسی موتور آسانسور، ظریف و زیبا هستند.
- زاویه آلفا در این شاسی های موتور به درستی رعایت شده است.
نصب و پیاده سازی شاسی موتور آسانسور
همانطور که می دانید، به خاطر حرکت فلکه هرزگرد و فلکه موتور آسانسور، کابین آسانسور ممکن است دستخوش لرزش و تکانه شود. برای اجتناب از انتقال لرزش به کابین آسانسور، قطعه ای به کار گفته می شود که به آن لرزه گیر می گویند. برای اینکه نتیجه مطلوبی حاصل شود، بهتر است موتور آسانسور به همراه تمام قسمت های شاسی موتور روی لرزه گیر نصب شوند و به این وسیله نوسانات و لرزه ها به کابین آسانسور و ساختمان منتقل نشوند. همچنین وقتی می خواهید شاسی موتور آسانسور را نصب کنید، مراقب باشید که هیچ قسمتی از آن خم یا کج نشود. مراقب جوش های پایه موتور آسانسور هم باشید تا شکست یا ترکی در آن ها به وجود نیاید.
محل قرارگیری شاسی موتور آسانسور
معمولاً شاسی موتور آسانسور را در موتور خانه نصب می کنند ولی گاهی آن را در قسمت پایین چاه آسانسور قرار می دهند که در این حالت، نیاز به یک شاسی موتور با طراحی متفاوت است.
بازبینی و سرویس شاسی موتور آسانسور
به دفعات اشاره کردیم که پایه موتور آسانسور چرا از اهمیت ویژه ای برخوردار است و مراحل طراحی و آماده سازی آن را ذکر نمودیم، چنانچه در ساخت آن از استانداردهای موجود استفاده نشود، مسلماً نتیجه مطلوب حاصل نخواهد شد. با این حال حتی اگر تمام موارد در تهیه مواد اولیه، طراحی، ساخت و نصب آن منطبق با استانداردها رعایت شود هم، نمی توان شاسی موتور آسانسور را بی نیاز از سرویس و بازبینی دوره ای دانست، از آن رو ضمن تأکید بر لزوم چک کردن این سازه و ضمایم آن، در ادامه خواهیم گفت که در هر بار بازبینی چه نکاتی باید مورد بررسی قرار گیرند:
- حتماً در هر بار بازبینی وضعیت جوش های پایه موتور آسانسور بررسی شود و در صورت یافتن هرگونه ترک، فاصله یا شکستگی، فوراً در خصوص اصلاح آن اقدام شود.
- پروفیل های به کار رفته در شاسی موتور آسانسور به دقت وارسی شوند تا چنانچه هرگونه تاب خوردگی یا خمیدگی در آن ها دیده شد، جهت رفع آن اقدام شود.
- یکی از دلایل مهم استفاده از پایه موتور آسانسور حفظ تراز تجهیزات و قطعات آن روی سازه بتنی است، بنابراین این مهم باید مرتباً چک شود و در صورتی که با عدم تراز مواجه شدید، اقدام به بررسی بیشتر برای یافتن اشکال و رفع و رجوع آن کنید.
- یکی دیگر از قطعاتی که باید از سلامت آن اطمینان حاصل کنید، ضربه گیرهای شاسی موتور آسانسور هستند. در صورت یافتن هرگونه اشکال در این بخش، فوراً برای رفع آن اقدام کنید.
- کلیه پیچ و مهره های شاسی موتور آسانسور را در هر بار بازبینی آچارکشی کنید تا در صورت هرگونه لقی یا هرزشدگی آن ها بتوانید سریعاً نسبت به تعویض یا اصلاح قطعه اقدام کنید.
- به دلیل وجود رطوبت، امکان دارد که قطعات مختلف پایه موتور آسانسور دچار زنگ زدگی شوند، به همین دلیل اطمینان حاصل کنید که این شاسی موتور دچار این عارضه نشده است.
به خاطر داشته باشید که کلیه نکات ذکر شده در بالا اهمیت فوق العاده ای دارند و در صورت وجود اشکال در آن ها، حتماً باید اصلاح شوند.
سخن پایانی
شاسی یا پایه موتور آسانسور در واقع محل قرارگیری موتور آسانسور و دیگر قطعات مانند گیربکس، ترمز و… است. وظیفه اصلی پایه موتور آسانسور، جلوگیری از انتقال لرزش های عمودی و افقی موتور به کابین و حفظ زاویه آلفا است.
در طراحی و ساخت شاسی موتور آسانسور باید نکاتی مانند فاصله پیچ های آسانسور، اندازه قطر فلکه موتور آسانسور، اندازه فاصله کف موتور تا آکس فلکه موتور آسانسور، اندازه قطر فلکه هرزگرد و… را رعایت کرد.
شاسی های موتور آسانسور بیشتر از موادی مانند ورقه های آهن ضخیم، نبشی یا قوطی صنعتی، تیرآهن های صنعتی بال باریک و بال پهن یا ناودانی های صنعت ساخته می شوند. شاسی های موتور آسانسور کارخانه ای از استحکام و استقامت بالاتری برخوردار هستند و زاویه آلفا در آن ها به درستی رعایت شده است. به خاطر داشته باشید که هر چقدر هم یک شاسی موتور آسانسور کیفیت بالایی داشته باشد، حتماً نیاز به بازبینی و بررسی دوره ای دارند و مواردی از جمله وضعیت جوش های شاسی، صافی و عدم تاب خوردگی پروفیل ها، تراز شاسی، سلامت ضربه گیرهای شاسی موتور، بررسی عدم زنگ زدگی بخش های مختلف آن و … چک شود. لازم به ذکر است که چه در مراحل طراحی و ساخت و چه در مرحله نصب و پس از آن وارسی دوره ای، بهتر است از افراد متخصص و حرفه ای در این کار کمک بگیرید.