وزنه آسانسور؛ انواع و کارایی، بررسی نکات مهم و استاندارد

وزنه تعادل آسانسور یکی از قطعات مهم در آسانسور است که وظیفه تعادل بار در آسانسورها را بر عهده دارد و در سه نوع چدنی، سربی و بتونی ساخته می شود.  در این مقاله در مورد کارایی و نقش وزنه آسانسور و نحوه محاسبه تعداد آن در آسانسورهای مسکونی مطالبی را بیان می کنیم.

وزنه آسانسور چیست؟

وزنه تعادل در آسانسور به منظور متعادل نگه داشتن کابین در آسانسور استفاده می شود. برای حفظ تعادل در آسانسور باید وزنه و کابین آسانسور به حالت آویزان باشند که این کار به وسیله زنجیرها یا طناب های فولادی یا زنجیرهای غلتکی انجام می گیرد.

وزنه هایی به جرم ۳۵ کیلوگرم که با بتن پر شده اند و دارای روکش پلاستیکی هستند، درون قابی در داخل وزنه تعادل روی هم محکم می شوند. در این صورت هنگام تکان‌های شدید آسانسورها یا زمان پاراشوت از قاب خارج نمی شوند .

کارایی وزنه آسانسور چیست؟

ایجاد تعادل وزنی و تامین ایمنی سیستم آسانسور دو کارایی مهم وزنه آسانسور می باشد. وزنه تعادل می تواند درصدی از وزن بار و وزن کابین را خنثی کند؛ به طوری که با حرکت کابین به سمت بالا، وزنه تعادل در جهت پایین حرکت می کند و باعث ایجاد تعادل وزنی آسانسور می شود.

در حالت برعکس که کابین به پایین حرکت می کند، وزنه تعادل به سمت بالا رفته و روی بافرها قرار می گیرد در این شرایط نیروی کششی طناب فولادی به گونه ای است که از حرکت کابین آسانسور به سمت بالا جلوگیری می کند. برای ایمنی آسانسور به وزنه تعادل، فلکه هایی مجهز به قطعات و تجهیزات ایمنی وصل است که وظیفه آن ها تامین ایمنی آسانسور می باشد.

انواع وزنه تعادل آسانسور

انواع مختلفی از وزنه تعادل وجود دارد که شامل وزنه سربی، بتنی، چدنی، فلزی، گالوانیزه و پلاستیکی است.  هر یک از این متریال دارای چگالی متفاوتی هستند و کاربردهای خاصی دارند؛ به طوری که سرب چگالی بالاتر و بتن چگالی کمی دارند و تنها وزنه های بتنی با روکش های مختلفی مانند پلاستیک پوشانده می شوند.

وزنه تعادل آسانسور پلاستیکی و گالوانیزه

وزنه آسانسورهای گالوانیزه در یک قالب فولادی کنار یکدیگر به صورت فیکس قرار می گیرند و قالب با پیچ محکم بسته می شود. در گذشته وزنه تعادل آسانسور پلاستیکی به دلیل قیمت ارزان آن در آسانسورها به کار می رفت؛ ولی در حال حاضر براساس استانداردهای جدید باید برای عملیات نصب و راه اندازی آسانسور از وزنه تعادل های گالوانیزه استفاده شود.

وزنه تعادل آسانسور فلزی

این نوع وزنه تعادل آسانسور از بتن با روکش فلزی ساخته می شود و تعداد و اندازه آن را با توجه به وزن و ظرفیت کابین تعیین می کنند. تعدادی از وزنه های فلزی در داخل قاب فولادی قرار داده شده و کنار هم محکم شده و با پیج محکم بسته می شود. وزنه تعادل فلزی آسانسور در سایز های استاندارد ۵۷ , ۶۷ , ۷۷ , ۸۷ و ۹۷ تولید می گردد.

وزنه تعادل آسانسور چدنی

تعداد وزنه تعادل چدنی با توجه به ظرفیت آسانسور محاسبه شده و در ابعاد و اندازه های مختلفی نیز طراحی می شود. قیمت این نوع وزنه تعادل نسبت به وزنه تعادل بتنی بیشتر است و بنابراین در زمانی که نتوان از وزنه بتونی گالوانیزه استفاده کرد می توان وزنه چدنی را در آسانسور به کاربرد. همچنین در مواقعی که فضای چاهک کم است و نیاز به قاب وزنه باریک تر با وزن سنگین تر می باشد از وزنه تعادل چدنی آسانسور استفاده می شود.

وزنه آسانسور بتنی

وزنه آسانسور بتنی را در دو مدل با روکش وزنه آسانسور ورق گالوانیزه و روکش پلاستیکی می سازند. که هر یک را در بخش وزنه آسانسور گالوانیزه و پلاستیکی توضیح دادیم. وزنه های تعادل بتنی آسانسور در  ابعاد ۵۷،۶۷،۷۷،۸۷،۹۷,۱۰۷ سانتی متری بنا بر نوع قاب وزنه استفاده می شوند.

وزنه سربی آسانسور

وزنه سربی آسانسور یکی از انواع وزنه های تعادل آسانسور است که چگالی آن از چگالی سایر وزنه آسانسورها بسیار بیشتر می باشد. این وزنه سربی را می توان در ابعاد مختلف سفارش داد

انواع میزان وزن و ابعاد وزنه تعادل آسانسور به همراه کارایی

وزنه تعادل در ابعاد مختلف و به دو صورت از پیش تعیین شده و یا سفارشی ساخته می شوند. در مواردی که وزنه تعادل برای آسانسور مناسب نیست معمولا ابعاد وزنه آسانسورهای چدنی و سربی به صورت سفارشی تعیین می شود. بر اساس وزن و ظرفیت کابین آسانسور، موارد کاربرد وزنه ها و تعداد وزنه های آسانسور می توان وزن این وزنه ها را مشخص کرد.

به طور معمول وزن وزنه های تعادل آسانسور حدود ۳۵ کیلوگرم بوده و برای تعیین کردن تعداد وزنه ها باید ظرفیت و وزن کابین آسانسور را مدنظر قرار داد. برای تعیین وزن وزنه های تعادل آسانسور می توان جرم کابین خالی و تجهیزات آن را به ۴۰ تا ۵۰ درصد ظرفیت نامی کابین اضافه نمود و با جرم تراول کابل جمع کرد.

تعداد وزنه تعادل آسانسور برای آسانسورهای مسکونی چقدر می باشد؟

تعیین و محاسبه  تعداد وزنه تعادل آسانسور باید توسط افراد متخصص و کارشناس انجام شود و فرمول آن به صورت وزن کابین به اضافه نصف ظرفیت درون کابین تقسیم بر وزن وزنه تعادل ها می باشد. برای مثال وزن کابین ۴۵۰ کیلوگرم است و نیاز به آسانسوری با ظرفیت ۸ نفر و تحمل وزن ۶۰۰ کیلوگرم داریم.

حال برای تخمین تعداد وزنه تعادل آسانسور برای برقراری تعادل بین کابین و وزنه ها باید ظرفیت طبقات را بر ۲ تقسیم کرده و عدد بدست آمده به وزن کابین اضافه کنیم. سپس باید عدد حاصل را بر ۴۰ یا ۳۵ تقسیم کنید (این عدد به وزن هر وزنه تعادل بستگی دارد) در پایان عددی که بدست می آید همان تعداد وزنه تعادل مورد نیاز است.

نکات مهم در استاندارد وزنه آسانسور

برای استاندارد سازی وزنه تعادل در زمان ساخت و نصب باید به نکات زیر توجه کرد.

• برای تضمین و افزایش امنیت آسانسور و کاهش نیروی موتور برای جابه‌جایی کابین وجود وزنه تعادل ضروری است.
• نصب وزنه تعادل در آسانسور باعث کاهش نیروی لازم برای ترمز موتور و کابین آسانسور می گردد.
• ایجاد تعادل بین وزنه‌ی کابین و تجهیزات آسانسور با وزنه تعادل مانع از تولید نیروی بیشتر توسط موتور می شود.
• انجام محاسبات مربوط به تحمل بار مخصوص در زمان پاراشوت قبل از انجام عملیات نصب وزنه تعادل ضروری است.
• دریافت گواهی استاندارد آسانسور مستلزم وجود تعادل بین کابین و وزنه های تعادل است.

جمع بندی

همانطور که گفته شد از لحاظ ساختاری وزنه های تعادل در انواع چدنی، بتنی، فلزی و گالوانیزه دسته بندی شده و با توجه به نوع و محاسبات آسانسور در وزن ۳۵ کیلوگرم و ابعاد ۵۷,۶۷,۷۷,۸۷,۹۷,۱۰۷  انتخاب می شوند.

در این مقاله توضیحات مفیدی در مورد کارایی وزنه آسانسور و انواع آن ارائه دادیم و روش های محاسبه تعداد و جرم وزنه های تعادل آسانسور را بیان کردیم.