افزایش استفاده از آسانسور و کاربرد آن در مکان های حساس از جمله بیمارستان ها سبب شده است ایمنی در این وسیله هم بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد و به دغدغه ای برای تولیدکنندگان و مصرفکنندگان تبدیل شود.
به طوری که در طراحی و انتخاب آسانسور یکی از آیتم های اصلی بالا بودن ایمنی آن است که شامل موارد متعددی میشود و یکی از نشانه های کاهش ایمنی آسانسور بروز لرزش و صدا در کابین آسانسور بوده که در طولانی مدت سبب خرابی آسانسور و مشکلات ناشی از آن میشود تا جایی که ممکن است بسیار خطرآفرین باشد.
لرزش و صدا در کابین آسانسور
داشتن آسانسور بدون لرزش و صدا از جمله دغدغه های استفادهکنندگان و همچنین معماران ساختمان ها از آسانسورها به ویژه در ساختمانهای تجاری، اداری و برجها بزرگ و پر رفت و آمد بوده چراکه ترافیک بالا و تکرار لرزش میتواند تاثیر بیشتری در بروز خرابیها و حوادث جبرانناپذیر داشته باشد.
حتما برای استفادهکنندگان از آسانسور این حالت پیش آمده که در هنگام استفاده از آسانسور با لرزش کابین مواجه شوند و همین امر موجب نگرانی آن ها شده است. لرزش کابین ممکن است به شکل عمودی بوده یا اینکه افقی رخ دهد، همچنین ممکن است این لرزش در طبقات خاصی اتفاق بیفتد یا اینکه در تمام مسیر وجود داشته باشد.
در واقع یکی از معایبی که افراد در استفاده از آسانسور با آن مواجه میشوند لرزش کابین آسانسور است و به طور حتم فعالان این عرصه و کسانی که در صنعت آسانسورسازی فعالیت دارند بارها با این مشکل برخورد کردهاند تا جایی که ممکن است در برخی موارد نیز مشکل رفع نشده باشد یا اینکه عامل اصلی بروز صدا و لرزش شناسایی نشده باشد.
اما این لرزشهای کابین در اثر چیست؟
عوامل متعددی میتواند در ایجاد این لرزشها موثر باشد که بیشتر عوامل متاثر از نحوه نصب و عدم دقت کافی در حین راهاندازی دستگاه است. لرزش کابین آسانسور گاهی اوقات شاید به قدری کم باشد که حتی احساس نشود اما در طولانی مدت اثرات سوء خود را خواهد داشت و سبب خرابی دستگاه و کاهش ایمنی در آن میشود.
از جمله موارد موثر در لرزش یا عدم لرزش کابین آسانسور نحوه نصب ریل آن است که اگر در نصب ریل بی دقتی شود و ریل به درستی نصب نشود امکان لرزش کابین و حتی گیر کردن آسانسور وجود دارد، در واقع اگر فاصله مناسب بین اتصالات ریل ها راهنما رعایت نشود و یا شاقول کاری مناسب برای ریل انجام نشود و سایز ریل به درستی انتخاب نشود امکان لرزش در کابین وجود دارد.
کیفیت ریل از دیگر موارد تاثیرگذار بر این موضوع است، قبل از نصب ریل ها باید سطوح آنها به خوبی صیقل داده شود تا به صورت صاف و یکپارچه درآید چراکه درغیر اینصورت احتمال لرزش وجود دارد.
از این رو هنگام سرویس آسانسور بازبینی ریل ها از نکات مهمی است که میتواند در موضوع لرزش کابین اثرگذار باشد چرا که وجود هرگونه شی خارجی نظیر گرد و غبار بر روی ریل ها میتواند سبب بروز لرزش در کابین شود.
از دیگر عوامل موثر بر لرزش کابین، طراحی نامناسب کابین آسانسور است، جنس کابین هم میتواند در این موضوع تاثیرگذار باشد برای مثال با انتخاب ورق های جانبی نازک وجود لرزش در کابین دور از انتظار نیست.
همچنین از دیگر عوامل تاثیرگذار بر لرزش کابین در آسانسورها میتوان به ساییدگی لبه ها پاراشوت آسانسور و درگیری آن با ریل راهنما، عدم تنظیم درست و مناسب لرزهگیرهای آسانسور، تنظیم نادرست درب آن، عدم تنظیم سیستم تعلیق دستگاه به خصوص وزنه تعادل آن، نبود تقارن در سیم بکسل، اصطکاک کفشک با ریل و ساییدگی لنتهای کفشک و غیره اشاره کرد.
لرزش های عمودی یا افقی آسانسور
همان طور که گفته شد این لرزشها ممکن است به شکل عمودی یا افقی نمایان شوند که ازجمله عوامل تاثیرگذار در لرزشهای عمودی کابین آسانسور میتوان به نبود تقارن در کشش سیم بکسلهای دستگاه، وجود نقص و خرابی در فلکههای کششی و فلکه هرزگرد موتور دستگاه، نقص در تابلو فرمان و خرابی در موتور دستگاه اشاره کرد.
اما از جمله عوامل موثر در لرزش افقی کابین آسانسور میتوان به پایین بودن وزن کابین، عدم نصب صحیح ریل، وجود نقص در فلکه کششی کابین، عدم محاسبه صحیح وزن آسانسور و فاقد استاندارد بودن آن، تاب خوردگی در سیم بکسلهای دستگاه و به کار بردن قطعات نامرغوب اشاره کرد.
گاهی اوقات عدم رعایت تنظیمات لازم در قسمت دربهای آسانسور میتواند سبب بروز صدا و لرزش در کابین آسانسور شود، در واقع اگر نصب دربها به درستی انجام نشده باشد و در تراز هم نباشند ممکن است در هنگام حرکت کابین با برخورد به لبهها سبب ایجاد صدا و لرزش شود.
تعمیر به موقع میتواند از گسترش خرابیها جلوگیری کند به طوری که طبق تجربه با تمیز کردن و گردگیری به موقع و منظم آسانسور میتوان تا حدود ۵۰ درصد از ایجاد صدا و لرزش جلوگیری کرد.
پارامترهای اساسی در کاهش لرزش کابین آسانسور
درنظر داشتن پارهای از پارامترهای اساسی در هنگام انتخاب و نصب آسانسور میتواند تا حد بسیار زیادی در برخورداری از آسانسور بدون صدا و لرزش موثر باشد.
یکی از این نکات توجه به اندازه آسانسور مورد استفاده در مکانی است که باید در آنجا نصب ریخش شود برای مثال به کار بردن آسانسورهای با سایز کوچک در فضایی که برای آسانسور بزرگتری تعبیه شده احتمال بروز لرزش و صدا در کابین را به همراه دارد.
چرب کردن و روغنکاری و جلوگیری از خشکی ریلها هم از دیگر پارامترهایی است که میتواند در سهولت حرکت تسمهها و کاهش لرزش و صدا موثر باشد.
اغلب صدای آسانسور در طبقه آخر احساس میشود که برای کاهش این صدا میتوان از تابلو فرمان تکسرعته بهره گرفت چراکه تابلو دو سرعته سبب استارت ناگهانی آسانسور بوده و همین موضوع باعث ایجاد صدا و لرزش میشود، از دیگر نکاتی که سبب کاهش صدا و لرزش در آخرین طبقه میشود میتوان به استفاده از دیوارههای استاندارد اشاره کرد.
از دیگر عوامل موثر در ایجاد لرزش و صدا در کابین آسانسور سایز ریل آسانسور است، به منظور کاهش لرزش و صدا میتوان از ریلهای با سایز بزرگتر بهره گرفت.
از دیگر موارد موثر در ایجاد صدا و لرزش لق بودن کابین است، برخی اوقات کفشک ریل کابین نسبت به خود ریل فاصلهای بیشتر از فاصله استاندارد دارد که همین موضوع سبب میشود که کابین به شکل افقی حرکتهایی را به در طرف داشته باشد.
از دیگر عوامل میتوان عدم انجام صحیح اتصالات کابین در هنگام مونتاژ اشاره کرد، اگر آچارکشی به طور کامل انجام نشده باشد صدا و لرزش در کابین ایجاد میشود.
اگر نقطه اتصال ریلها در هنگام نصب به درستی سوهانکاری نشده باشد در این نقاط کفشکها درگیر شده و سبب ایجاد لرزش میشود.
عدم تنظیم صحیح لرزهگیرهای روی کابین از دیگر موارد تاثیرگذار بر ایجاد صدا و لرزش در کابین است.
تاثیر مقاومت اجزای کابین در کنترل لرزش
مقاومت قسمتهای مختلف کابین اعم از سقف کابین، کف کابین، دیوارههای کابین، قاب و کفشکهای کابین از ضروریاتی است که برای جلوگیری از لرزشهای آسانسور در حال حرکت در بین طبقات یا حین توقف باید مورد توجه باشند.
از این رو توجه به توصیههای لازم در طراحی و ساخت آسانسور توسط شرکتهای سرویسدهنده از ضروریاتی است که برای جذب مشتری و ورود به بازار رقابت مورد توجه باشد.
آیتمها و استانداردهایی که در بالا به آنها اشاره شد از نکات و توصیههایی هستند که اگر از شروع طراحی و مونتاژ و تا نصب و راهاندازی دستگاه و حتی مراقبت و نگهداری از آن رعایت شود میتواند تا میزان چشمگیری در کاهش لرزش و صدا موثر باشد.
بنابراین همیشه باید به این نکته توجه داشت که پیش از ساخت کابین با استفاده از نرمافزارهای موجود نسبت به شبیهسازی کابین و مشخص نمودن ابعاد و سایز دقیق ورقهای فلزی کابین و همچنین آنالیز دقیق لرزش در سرعتها مختلف اقدام شود.
اگر با استفاده از نرمافزارها بتوان به ساخت کابین استاندارد و با سایز مناسب دست پیدا کرد در واقع تا حدود بسیار زیادی در کاهش خرابیها پس از نصب هم کمک شده و بسیاری از خرابیها و نواقصی که ناشی از لرزش کابین بوده که به بروز حوداث خطرناکی هم ممکن است منجر شوند کاهش مییابد.
لاستیکهای لرزهگیر
یکی از راههای کاهش لرزش کابین در آسانسور استفاده از لاستیکهای لرزهگیر یا ضربهگیر کابین بوده که در قسمتهای زیر و بالای کابین به کار برده میشوند، استفاده از این لاستیکها عامل مهمی برای پیشگیری از انتقال لرزههای ناشی از چرخش فلکه اصلی، نوسانات حین حرکت، اصطکاک کفشکهای سایشی، نویزهای صوتی و سایر ضربههای مکانیکی به کابین و مسافران میباشد.
از این رو نرمی و خاصیت ارتجاعی و الاستیسیته مطابق استاندارد برای این لاستیکها به منظور استفاده در بخش زیرین و بخش فوقانی کابین یک اصل مهم و غیرقابل چشم پوشی است.
چراکه اگر از جنس خشک و بسیار سفت انتخاب شوند هیچ نفعی برای کابین ایجاد نکرده و حتی ممکن است سبب بروز مشکلات متعددی هم در عملکرد کابین شوند و طول عمر آن را کاهش دهند.
در پایان باید گفت که اگر چه لرزش کابین آسانسور موضوع سادهای به نظر بیاید که اغلب با آن مواجه شده باشیم اما در دنیای امروز با توجه به اینکه آسانسورها یکی از پرکاربردترین تجهیزات در سازههای جدید به شمار میروند و در دنیای کنونی حتی برای ساختمانهای سه طبقه هم از این وسیله استفاده میشود، ایمنی در انتخاب آسانسور هم نقش کلیدیتری یافته است چراکه با انتخاب یک آسانسور فاقد ایمنی لازم ممکن است ساکنان ساختمان با خرابیهای متعددی درگیر شوند که از جمله موارد تاثیرگذار در بروز خرابی آسانسور میتوان به کابینهای دارای لرزش و صدا اشاره کرد.
امیدواریم از مطالعه مقاله علل لرزش کابین آسانسور مورد استفاده شما قرار گرفته باشد و با درج سوالات و نظرات خود ما را در بهبود محتوای مقالات یاری نمائید.