ظرفیت کابین آسانسور و نحوه ی محاسبه آن

مهم­ترین موردی که هنگام طراحی آسانسور باید به آن توجه داشت، تعیین دقیق ظرفیت کابین آسانسور است که نقش کلیدی در ساخت آسانسور ایفا خواهد کرد. در مراحل پردازش ظرفیت آسانسور، می­توان سرعت و قدرت آسانسور را تخمین زد و علاوه بر آن تعداد نفرات قابل حمل را مشخص کرد.

معمولا در ساختمان­های بزرگ مانند مراکز تجاری، مجتمع­های مسکونی بزرگ، بیمارستان­ها، بانک، ادارات دولتی و … که رفت و آمد زیاد است، لزوم استفاده از آسانسور احساس می­شود. با تعیین ظرفیت درست، آسانسوری مناسب برای محل کار یا منزل خود خواهید داشت.

جدول مساحت مفید کابین آسانسور بر حسب تعداد مسافران:

جدول ظرفیت کابین آسانسور بر اساس تعداد نفرات، حداکثر مساحت مفید کابین را مشخص می­کند و از آن جهت دارای اهمیت است که موتور آسانسور با توجه به مساحت مفید کابین و فضای چاه انتخاب می­گردد. اگر مساحت کابین بزرگ­تر از مساحت استاندارد ۴ نفر باشد، موتور هم باید متناسب با آن انتخاب شود. با آگاهی از تعداد درست نفرات، طبق جدول زیر باید حداکثر مساحت مفید کابین را هم در نظر بگیرید.

تعداد مسافر	حداکثر مساحت مفید کابین / متر مربع
۱	۲۸/۰
۲	۴۸/۰
۳	۶۰/۰
۴	۷۹/۰
۵	۹۸/۰
۶	۱٫۱۷
۷	۱٫۳۱
۸	۱٫۴۵
۹	۱٫۵۹
۱۰	۱٫۷۳
۱۱	۱٫۸۷
۱۲	۲٫۰۱
۱۳	۲٫۱۵
۱۴	۲٫۲۹
۱۵	۲٫۴۳
۱۶	۲٫۵۷
۱۷	۲٫۷۱
۱۸	۲٫۸۵
۱۹	۲٫۹۹
۲۰	۳٫۱۳

در تعیین ظرفیت کابین آسانسور چه معیارهایی را در نظر می­گیریم؟

ابعاد آسانسور به طور کلی با توجه به چاه آن طراحی می­شود. مساحت کابین آسانسور هم رابطه­ ی مستقیمی با مسافران خواهد داشت. در مبحث ۱۵ مقررات ملی ساختمان و استانداردهای بین المللی، جدول های مختلفی تعریف شده است که طراحان باید تمامی آن استانداردها را رعایت کنند.

جدول مساحت مفید کابین آسانسور بر حسب تعداد مسافران که در بالا به آن اشاره شد، یک نمونه از همین جداول است که مساحت مفید کابین را مشخص کرده و اهمیت زیادی دارد.

جدول زیر اطلاعات کلی در مورد آسانسور مورد استفاده در ساختمان­ های چند طبقه را ارائه می ­دهد که در آن با توجه به تعداد واحد و تعداد طبقات، تعداد آسانسورهای مورد نیاز و نوع آن را مشخص می­سازد.

تعداد طبقات	تعداد واحد در هر طبقه	تعداد آسانسور	نوع آسانسور	سرعت آسانسور
۵ طبقه	۲ الی ۵ واحد	۱	۶۳۰ Kg × ۱	۰/۶۳ m/s
۵ طبقه	۶ و۷ و ۸	۱	۶۳۰ Kg × ۱	۱ m/s
۵ طبقه	۹و۱۰	۲	۶۳۰ Kg × ۱ ۱۰۰۰ Kg × ۱	۱ m/s
۶ طبقه	۱و۲و۳و۴و۵	۱	۶۳۰ Kg × ۱	۱ m/s
۷ طبقه	از۱ تا۱۰	۲	۴۰۰ Kg × ۱ ۱۰۰۰ Kg × ۱	۱ m/s
۸ طبقه	از ۱ تا۱۰	۲	۴۰۰ Kg × ۱ ۱۰۰۰ Kg × ۱	۱/۶ m/s
۹ طبقه	از  ۱تا۱۰	۲	۴۰۰ Kg × ۱ ۱۰۰۰ Kg × ۱	۱/۶ m/s
۱۰ طبقه	از ۱ تا۱۰	۲	۴۰۰ Kg × ۱ ۱۰۰۰ Kg × ۱	۱/۶ m/s
۱۱ طبقه	از۱  تا۱۰	۲	۴۰۰ Kg × ۱ ۱۰۰۰ Kg × ۱	۱/۶ m/s
۱۲ طبقه	از۱تا۱۰	۲	۶۳۰ Kg × ۱ ۱۰۰۰ Kg × ۱	۲/۵ m/s
۱۳ طبقه	از۱تا۱۰	۲	۶۳۰ Kg × ۱ ۱۰۰۰ Kg × ۱	۲/۵ m/s
۱۴طبقه	از۱تا۸	۲	۶۳۰ Kg × ۱ ۱۰۰۰ Kg × ۱	۲/۵ m/s
۱۴طبقه	۹و۱۰	۳	۶۳۰ Kg × ۲ ۱۰۰۰ Kg × ۱	۲/۵ m/s
۱۵طبقه	از۲تا۶	۲	۶۳۰ Kg × ۱ ۱۰۰۰ Kg × ۱	۲/۵ m/s
۱۵طبقه	از۷تا۱۰	۳	۶۳۰ Kg × ۲ ۱۰۰۰ Kg × ۱	۲/۵ m/s
۱۶طبقه	از۲تا۵	۲	۶۳۰ Kg × ۱ ۱۰۰۰ Kg × ۱	۲/۵ m/s
۱۶طبقه	از۶تا۱۰	۳	۶۳۰ Kg × ۲ ۱۰۰۰ Kg × ۱	۲/۵ m/s
۱۷ طبقه	از۲تا۵	۲	۶۳۰ Kg × ۱ ۱۰۰۰ Kg × ۱	۲/۵ m/s
۱۷ طبقه	از۶تا۱۰	۳	۶۳۰ Kg × ۲ ۱۰۰۰ Kg × ۱	۲/۵ m/s
۱۸ طبقه	از۲تا۵	۲	۶۳۰ Kg × ۱ ۱۰۰۰ Kg × ۱	۲/۵ m/s
۱۸ طبقه	از۶تا۱۰	۳	۶۳۰ Kg × ۲ ۱۰۰۰ Kg × ۱	۲/۵ m/s
۱۹ طبقه	از۲تا۱۰	۳	۶۳۰ Kg × ۲ ۱۰۰۰ Kg × ۱	۲/۵ m/s
۲۰ طبقه	از۲تا۱۰	۳	۶۳۰ Kg × ۲ ۱۰۰۰ Kg × ۱	۲/۵ m/s

تعیین ظرفیت کابین آسانسور در گذشته و امروز

از جمله فاکتورهایی که در گذشته برای انتخاب ظرفیت کابین آسانسور در نظر گرفته می شد، نیاز ساختمان و تعداد افرادی که بین طبقات تردد می کنند، بود. به این منظور چاه آسانسور باید بر اساس نقشه ای که دفتر فنی شرکت آسانسور طراحی می کرد، در ساختمان تعبیه می شد.

در واقع، چاه آسانسور بر اساس عواملی همچون ابعاد و مشخصات آسانسوری که شرکت فروشنده ارائه می کرد، ساخته می شد. به این منظور نقشه بتون ریزی و قالب گذاری و آهن کشی چاه آسانسور از همان ابتدای کار به خریدار یا سازنده ارائه می شد و بر اساس آن نیز آرماتور بندی، بتون ریزی و قالب گذاری سقف چاه آسانسور انجام می پذیرفت.

اما امروزه اندکی تغییراتی به وجود آمده است. مهندسین و معماران حالا بر اساس استانداردهای آسانسور، ابعاد و محل دقیق چاه آسانسور را تعیین می کنند. نکته ای که اهمیت دارد این است که امروزه محاسبه ظرفیت کابین آسانسور خیلی به نیاز ساختمان مربوط نیست، چرا که قیمت زمین افزایش یافته است و بسیاری از مالکین و سازندگان سعی دارند تا جایی که امکان دارد فضای مربوط به آسانسور را کاهش دهند. این موضوع مشکلاتی را برای فروشندگان و حتی تیم نصب آسانسور به وجود آورده است.

این روزها ظرفیت و وزن کابین آسانسور تحت تاثیر شرایط درخواستی مشتری قرار می گیرد و سازندگان و تولیدکنندگان آسانسور به ناچار مجبور به ساخت آسانسور بر اساس ابعاد و اندازه سفارشی می باشند.

اما ناگفته نماند که این امر مشکلاتی را در زمان نصب و مونتاژ قطعات آسانسور به وجود می آورد، از جمله محل قرارگیری ریل آسانسور، براکت آسانسور، وزنه تعادل آسانسور، درب آسانسور و غیره. در نهایت تمامی این عوامل دست به دست هم می دهند تا سرعت آسانسور کاهش یابد یا توقف کاملی در کار نباشد.

عوامل موثر در ظرفیت کابین آسانسور

برای تعیین ظرفیت وزن کابین آسانسور، مساحت کابین آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در واقع هنگام محاسبه ظرفیت کابین آسانسور، بیش از هر چیزی ابعاد و اندازه درخواستی مشتری در اولویت قرار می گیرد.

شرکت تولید کننده آسانسور باید تا جایی که می تواند از فضای چاه آسانسور استفاده کند تا بزرگترین اندازه کابین را طراحی کرده و بسازد که البته این امر با آنالیز و بررسی میزان ترافیک آسانسور نیز انجام می پذیرد.

هم چنین تمامی لوازم و قطعات آسانسور روی تعیین ظرفیت کابین آسانسور تاثیر می گذارند. مهم ترین قطعه ای که در آسانسور وجود دارد، موتور آن است، بنابراین اگر مساحت کابین بیشتر از اندازه استاندارد باشد، موتور نیز باید بر اساس ظرفیت و وزن کابین آسانسور انتخاب شود.

اگر بخواهیم مثال شفافی بزنیم باید بگوییم که اگر بر حسب اشتباه، تغییری در اندازه انواع کابین آسانسور به وجود بیاید و از مقدار استاندارد پیشی بگیرد، باید تمام قطعات و موتور آسانسور متناسب با آن نیز تغییر کنند.

چرا تعیین ظرفیت کابین آسانسور از اهمیت زیادی برخوردار است؟

تعیین ظرفیت کابین آسانسور از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است و در صورتی که استانداردها رعایت نشود، کاهش رضایت مصرف­کنندگان را به همراه خواهد داشت. اگر ظرفیت کوچک­تر از اندازه استاندارد در نظر گرفته شود، در هر بار جابجایی تعداد کمتری از افراد را در خود جای داده در نتیجه نفرات بعدی باید بیشتر منتظر شوند، که این امر منجر به نارضایتی شدید خواهد شد. علاوه بر آن، فضای مفید ساختمان را هدر خواهد داد. ابعاد استاندارد کابین آسانسور به تعداد نفرات، محل نصب آسانسور و میزان رفت­ وآمد بستگی دارد.

نکاتی که پیش از تعیین ظرفیت کابین آسانسور باید به آن توجه شود:

• اگر در ساختمان خود دو آسانسور قرار می­دهید، یکی از آن­ها باید قابلیت جابجایی صندلی چرخ­دار را داشته باشد.
• در ساختمان­های چهار طبقه با طول مسیر ۱۰.۵ متر، استفاده از آسانسور الزامی است.
• در ساختمان­هایی که هشت طبقه و بیشتر دارند و علاوه بر آن طول مسیر حرکت آن ۲۸ متر است، باید حداقل دو آسانسور در طراحی ساختمان در نظر گرفته شود.
• برای تعیین محل دقیق جای­گیری آسانسور، طراح باید بهترین مکان را انتخاب کند که برای نزدیک­ترین مکان برای رفت و آمد مسافران باشد تا بتوانند به آسانی خود را به آسانسور ساختمان برسانند.
• در صورتی که بیش از یک آسانسور در ساختمان قرار می­دهید، این دو می­توانند در کنار یا روبه­روی هم قرار بگیرند.
• حداکثر فاصله از آسانسور تا ورودی واحد در هر طبقه، ۴۵ متر است.
• آسانسور باید در مرکزی ترین قسمت ساختمان قرار گیرد تا شخص به راحتی بتواند آن را پیدا کند و قابل دسترسی از تمام نقاط ساختمان باشد.

اطلاعات ورودی مورد نیاز جهت محاسبه ظرفیت آسانسور:

• نوع کاربری ساختمان و تعداد طبقات آن
• تعداد واحد و جمعیت هر طبقه
• ارتفاع و فاصله طبقات از یکدیگر

۱- پردازش اطلاعات اولیه:

• مشخص کردن جمعیت ساختمان
• تعیین جمعیت ترافیک
• زمان انتظار
• مدت زمان انجام یک سفر کامل

۲- اطلاعات خروجی حاصل از پردازش­:

• تعداد آسانسور مورد نیاز
• سرعت مناسب آسانسور
• ظرفیت کابین