نقش سیم بکسل و گاورنر در آسانسور

وقتی از آسانسور ساختمان حرف میزنیم، یکی از مهمترین مواردی که باید به آن توجه داشته باشیم، عوامل مختلف مربوط به ایمنی در استفاده از آسانسور خواهد بود.

یکی از مهمترین مواردی که تقریباً در نقص های آسانسور از بقیه اهمیت بیشتری دارد، معضلاتی است که منجر به سقوط آسانسور و یا بالا رفتن سرعت فرود آسانسور می شوند. به همین دلیل در تمام آسانسورها مواردی کار گذاشته می شود تا از پیش آمد احتمالی هر کدام از این مشکلات تا حد امکان جلوگیری شود. در ادامه با ما باشید تا با نقش سیم بکسل و گاورنر در آسانسور آشنا شوید.

سیم بکسل چیست و کارایی آن در آسانسورها چیست؟

به طور کلی آسانسورها از نظر سیستم بالابر و فرود به دو نوع اصلی تقسیم می شوند. در ساختمان هایی که آسانسور برای پیمودن مسیری بین دو تا چهار طبقه نصب می گردد عمدناً از آسانسورهای هیدرولیک استفاده می شود که در اکثر انواع این مدل از آسانسورها، عمل کشش و حرکت کابین به سمت بالا و پایین توسط یک بازوی هیدرولیک انجام می پذیرد. اما در ساختمانهایی که بلندتر هستند و آسانسور برای پیمایش مسیری بیش از چهار طبقه نصب می شود از آسانسورهای کابلی یا طنابدار استفاده می کنند. ممکن است در برخی موارد از آسانسور هیدرولیک نیز برای نصب در ساختمانهایی بلندتر از چهار طبقه استفاده شود اما در این صورت برای ایجاد ایمنی بیشتر به غیر از نصب بازوی هیدرولیک چند سیم بکسل نیز در اطراف اهرم هیدرولیک آسانسور نصب می گردد.

سیمهای بکسل رشته‌های زخیم و چند لایه ای هستند که مانند طناب به یکدیگر بافته شده‌اند که هر کدام از رشته های آن علاوه بر داشتن یک لایه بیرونی فولادی ضخیم و مقاوم، دارای لایه های داخلی نیز هستند و به همین دلیل است که سیم‌های بکسل از نظر مقاومت و قدرت مثال زدنی هستند. همچنین باید گفت که سیم های بکسل در ضخامت های مختلفی ساخته می شوند و هر کدام از ضخامتهای آن جهت استفاده در مقاصد خاصی به کار گرفته می شوند.

علاوه بر ضخامت و قطر، سیمهای بکسل از نظر میزان مقاومت نیز دارای انواع گوناگون می باشند که در این مورد باید گفت، میزان مقاومت و بازده و قدرت هر نوع از سیم بکسل علاوه بر قطر و ضخامت آن، به جنس اجزای داخلی آن نیز بستگی دارد. قسمت داخلی (هسته مرکزی) سیم بکسل از مواد گوناگونی نظیر پنبه، فولاد و یا پروپیلن به صورت فشرده ساخته می شود.

یکی دیگر از علل مقاومت و قدرت مثال زدنی سیم بکسل، میزان انعطاف پذیری فوق‌العاده آن است که در کنار مزایای دیگر آن باعث می شود گزینه مناسبی برای استفاده در سیستم آسانسورها به حساب بیایند.

در واقع هدف اصلی استفاده از سیم‌های بکسل در سیستم آسانسورها ایجاد ایمنی بیشتر در آنها است. به صورت معمول در هر آسانسور حداقل از چهار رشته سیم بکسل استفاده می شود که حتی اگر  سه رشته از سیمهای بکسل هم دچار نقص یا پارگی گردید، در آخر یکی از آنها عمل کشش را انجام دهد و از سقوط احتمالی کابین آسانسور جلوگری شود.

از مزایای دیگر سیمهای بکسل این است که در اجزای آسانسورها، یکی از تنها قسمت هایی هستند که به ندرت دچار نقص می شوند، اما بهتر است برای اطمینان بیشتر به صورت ماهانه از آنها بازدید شود تا به طور مثال در صورت به وجود آمدن پارگی در قسمتی از آنها و یا در صورت بروز هر گونه شکستگی

در آنها به سرعت تعویض گردند. اما به طور معمول دچار نقص نمی شوند و به راحتی می توانند بین ۸ تا ۱۰ سال عمر کنند.

گاورنر چیست و کارایی آن در آسانسورها چیست؟

اگر بخواهیم تعریفی ساده از گاورنر و وظیفه آن در ساختمان آسانسور داشته باشیم باید بگوییم که گاورنر در واقع مسئولیت کنترل ایمنی حرکت کابین آسانسور را بر عهده دارد.

گاورنر در قسمت موتورخانه آسانسور کار گذاشته می شود و در صورت بروز هر گونه تخطی در سرعت موتور مانع از حرکت کابین می شود. به این صورت که اگر زمانی سرعت حرکت کابین آسانسور که به طور معمول باید تقریباً ۱ متر بر ثانیه باشد به میزانی غیر استاندارد تبدیل شود ( یعنی سرعت کابین ۲ برابر حد مجاز یا بیشتر شود) پیش از آنکه سرعت بالاتر رود، اهرم ها و چرخ دنده های موجود در گاورنر به کار می افتند و به سرعت کابین آسانسور را به طور موقت از حرکت باز می دارند، پس از توقف موقت کابین، گاورنر از طریق قسمت های مرتبط با موتور اصلی (میکروسوئیچ ها) فرمان توقف کامل را به موتورخانه آسانسور می فرستد که این امر باعث می شود تا کابین آسانسور در سر جای خودش به طور کامل توقف کند. گاورنر علاوه بر اینکه موجب از حرکت بازایستادن کامل کابین آسانسور می شود، به وسیله میکروسوئیچ ها فرمان قطع برق را نیز به موتور می دهد که این امر موجب قطع کامل عملیات و حرکت موتور اصلی آسانسور نیز می شود. گاورنر با انجام این عملیات علاوه بر این که از خطر احتمالی سقوط کابین آسانسور و یا فرود با سرعت بالا و غیر استاندارد کابین جلوگیری می کند، به وسیله ارسال دستور قطع کامل برق به موتور ضمن اطمینان حاصل کردن از توقف کامل موتورخانه و حرکت کابین، مانع از بروز هر گونه نقص فنی و الکترونیکی و یا بروز آتش سوزی ناشی از مشکلات الکترونیکی می شود.

گاورنر آسانسور دارای سرعت های مختلفی بین زمان بالا رفتن و زمان پایین آمدن کابین آسانسور است و شامل یک شافت رانندگی است که در جهت طبیعی و معکوس می چرخد. با بالا و پایین رفتن کابین ، وزنی که با دریافت نیروی گریز از مرکز با توجه به سرعت چرخش شافت محرک در یک جهت از پیش تعیین شده حرکت می کند. یک بدنه الاستیک، با حرکت وزنی که نیروی گریز از مرکز را دریافت کرده ، تحت فشار قرار می گیرد. وسیله ای برای فعال کردن یک سوئیچ توقف هنگامی که نیروی گریز از مرکز وزنی را دریافت کرده است.

به بیان ساده‌تر، گاورنر در مواقعی که سرعت حرکت کابین آسانسور چه در هنگام بالا رفتن و چه در هنگام پایین آمدن بیش از حد مجاز می شود، حالت ترمز اضطراری را فعال کرده و ضمن کم کردن آرام ارام سرعت کابین، آن را متوقف می سازد تا از سقوط احتمالی کابین جلوگیری شود.

طبقه بندی گاورنر بر اساس طراحی و ساخت

گاورنر مکانیکی

این گاورنرها از وزنه هایی تشکیل می شوند که هنگام چرخش با عملکرد میل لنگ موتور ، نیروی گریز از مرکز را تحمل می کنند. این نیروی گریز از مرکز به عنوان نیروی کنترل کننده عمل می کند و برای تنظیم سوخت تأمین شده به موتور از طریق مکانیزم متصل مستقیم به قفسه های تزریق استفاده می شود. این نوع گاورنرها، وزنه های کوچکی هستند و از این رو نیروی تولید شده برای کنترل پمپ تزریق موتورهای بزرگ را تحمل نمی کنند. در مواردی که نیازی به کنترل دقیق سرعت نیست ، می توان از آنها استفاده کرد. گاورنرهای مکانیکی توان خروجی کمی دارند.

گاورنر هیدرولیک

در گاورنر های هیدرولیکی ، مجموعه وزنه به یک سوپاپ کنترل متصل است؛ نه به طور مستقیم به قفسه های کنترل سوخت. مانند گاورنرهای مکانیکی. این سوپاپ وظیفه هدایت مایعات هیدرولیکی را بر عهده دارد که قفسه های سوخت را کنترل می کند و از این رو قدرت یا سرعت موتور را کنترل می کند. می توان نیروی بیشتری ایجاد کرد و این گاورنر ها در موتورهای با اندازه متوسط ​​تا بزرگ کاربرد دارند. این روزها اکثر کشتی ها از گاورنر های هیدرولیک استفاده می کنند و با کنترل الکترونیکی تجهیز می شوند.

گاورنر الکترو هیدرولیک

این نوع گاورنر ها دارای یک محرک با دو بخش هستند. یک پشتیبان هیدرولیک مکانیکی و یک فرمان دهنده الکتریکی. در صورت خرابی گاورنر الکتریکی؛ واحد می تواند در کنترل دستی روی گاورنر پشتیبان مکانیکی-هیدرولیکی باشد. گاورنر مکانیکی با سرعتی بالا تنظیم می شود. سرعت و بار کل سیستم توسط گاورنر الکتریکی کنترل می شود. این سیستم دارای یک شیر کنترل الکترونیکی است که در یک میدان الکترومغناطیسی به آرماتور متصل می شود. وقتی سیستم روی عملکرد الکترونیکی تنظیم می شود ، کنترل الکتریکی حالت مکانیکی-هیدرولیکی را لغو می کند.

کلام آخر:

باید اشاره کنیم که در اکثر آسانسورها از سیم بکسل های فولادی درجه یک و با ضخامت بالا استفاده می شود زیرا سیم بکسل های فولادی از نظر نیروی کششی، مقاومت و قدرت نسبت به دیگر انواع خود بهتر و کارآمدتر هستند؛ همچنین از نظر انعطاف پذیری و نرمی جهت استفاده در آسانسور ها مناسب ترین گزینه محسوب می شوند.

در ارتباط با گاورنرها نیز باید بدانیم که انواع مختلفی از آنها وجود دارد که هر کدام دارای تفاوت هایی نسبت به یکدیگر هستند.

از عوامل موثر در انتخاب گاورنر مناسب می توان به تعداد طبقات ساختمان و متوسط سرعت حرکت آسانسور مورد نظر اشاره کرد. همچنین باید اشاره کنیم که گاورنرها دستگاه هایی دارای حافظه و قابلیت تنظیم هستند که می توان هر کدام از آنها را با توجه به نوع آسانسور و نیاز ایمنی موجود برنامه ریزی نمود.

در آخر باید گفت سیم بکسل و گاورنر هر دو از تجهیزات اساسی و مهم در ایمنی آسانسورها هستند و بهتر است برای اطمینان کامل از سلامت و سالم بودن آنها به صورت دوره‌ای و منظم توسط شخص متخصص و با صلاحیت بازدید شوند و در صورت بروز هر گونه نقص فنی در آنها به سرعت تعمیر شوند.