آسانسور هیدرولیک جک مستقیم؛ نحوه طراحی و استانداردها

آسانسورها در دو نوع کششی و هیدرولیکی ساخته می شوند و هر یک نحوه کار خاصی دارند. سیستم هیدرولیک در آسانسورهای هیدرولیکی مجموعه ای از اجزاء است که از طریق جابه جایی سیال هیدرولیک تحت فشار می توانند نیرو را انتقال دهند. مزیت مهم این سیستم در مقایسه با سایر شیوه های انتقال انرژی تغییر جهت و انتقال  سریع حرکت و ظرفیت بالای افزایش قدرت است. حرکت کابین در آسانسور هیدرولیکی به وسیله پیستونی که در زیر کابین تعبیه شده به سمت بالا و پایین انجام می شود. این نوع آسانسور خود بر اساس نوع جک به دو مدل آسانسور هیدرولیک جک مستقیم و جک غیر مستقیم (جک بغل) دسته بندی می شود. در این مقاله به طور مفصل در مورد نحوه طراحی، استانداردها و اجراء ساختار آسانسور هیدرولیک جک مستقیم صحبت می کنیم.

جک آسانسور هیدرولیک چیست؟

همان طور که بیان شد وظیفه سیستم هیدرولیک حرکت و انتقال نیرو بین اجراء مختلف توسط یک سیال محبوس است. در دستگاه های پرس هیدرولیک و جک های بالابر برای  انتقال انرژی و حرکت، مایع محبوس را تحت فشار یا هل دادن قرار می دهند. سیستم های هیدرولیک جک مانند یک عملگر است که تحت جریان هیدرولیک در سیستم جابه جا می شود. در آسانسور هیدرولیک جک مستقیم مشابه سایر سیستم های هیدرولیکی جابه جایی توسط جک انجام می شود. در این آسانسورها برای حرکت کابین، شفت جک توسط جریان سیال هیدرولیک در داخل پیستون به سمت بالا حرکت می کند. برای حرکت آسانسور به سمت پایین باید روغن داخل سیلندر خارج شده و پیستون در جهت پایین حرکت نماید.

اجزای جک در سیستم هیدرولیک آسانسور

جک ها در انواع مختلف با ساختار و اجزای متفاوت وجود دارد اما در اینجا اجزای اصلی جک در آسانسور هیدرولیک که بیشتر رایج هستند را معرفی می کنیم.

• شفت جک که معمولا لوله های فولادی با سطح صیقلی هستند.
• سیلندر جک که به شکل لوله های فولادی بدون درز ساخته می شوند.
• هد سیلندر شامل پکینگ ها و لوازم آببندی و متعلقات است.
• مجرای ورودی یا همان پورت جک
• سیستمی با مکانیزم برای جمع آوری روغن سرریز شده
• شیر هواگیری
• شیر ایمنی ترکیدگی  یا (rupture valve)
• پلیت ها، قطعات اتصال و نصب جک

آسانسور هیدرولیک جک مستقیم چیست؟

در این نوع آسانسور سیستم هیدرولیک در کف چاهک قرار می گیرد که شامل پیستون، موتور و مخزن مایع است. بسته به نوع پیستون عمق چاهک می تواند متفاوت باشد در بعضی موارد می توان عمق چاهک را توسط قرقره به کمترین حد کاهش داد. همچنین برای ایجاد فضای مناسب حرکت پیستون حفر چاه متناسب با ارتفاع ساختمان انجام می شود. در آسانسور هیدرولیک جک مستقیم، جک هیدرولیک که شامل سیلندر و پیستون است به صورت مستقیم به یوک و پلاتفرم وصل شده و در قسمت زیرین کابین نصب می شود.

انواع جک آسانسور هیدرولیک

در آسانسورهای هیدرولیک جک ها در دو نوع مستقیم و غیر مستقیم وجود دارد. نصب جک های مستقیم به صورت جک در زیر مستقیم یا جک در کنار مستقیم انجام می شود. طراحی جک های غیر مستقیم به صورت کششی یا فشاری است و در آسانسورهای دارای ظرفیت بالا از جک های دو بل استفاده می شود.

مشخصات فنی جک در آسانسور هیدورلیک

اطلاعاتی شامل نحوه نصب و سرویس نگهداری جک آسانسور هیدرولیک از جمله مشخصات فنی جک هستند که باید توسط سازنده و طراح جک مشخص شوند و به مشتری انتقال داده شود.

• طول کامل جک در حالت باز و بسته
• حجم روغن متحرک و روغن پاسیو داخل جک
• اندازه قطر خارجی شفت جک
• کورس جابجایی مفید، کورس اضافه و کورس نهای جک
• سایز اتصالات
• وزن شفت جک و وزن کل جک
• محدوده فشار مجاز سیستم

ساختار جک در آسانسور هیدرولیک جک مستقیم

در آسانسورهای هیدرولیک معمولا طراحی جک ها به صورت یک طرفه است به این دلیل که جک به هر شکلی باشد در آسانسورهای هیدرولیک به صورت قائم نصب می شود، جک به شکل ثقلی پایین می آید و روغن بدون اعمال هیچ نیروی موتور برگشت داده می شود.  همچنین این امر روی ساختار جک آسانسور نیز اثر گذاشته و سبب شده که در اینجا به جای پیستون هایی که مماس با جداره داخلی سیلندر هستند از یک شیفت که تنها در قسمت هد سیلندر قرار دارد استفاده شود. نوع طراحی و شرایط استفاده از جک هیدرولیک آسانسور تعیین کننده تعداد مرحله آن است. در بیشتر مواقع جک های یک مرحله ای به کار می رود؛ اما در آسانسور هیدرولیک جک مستقیم امکان استفاده از جک های تلسکوپی دو یا سه مرحله ای نیز وجود دارد.

مراحل جک در آسانسور هیدرولیک جک مستقیم

جک مستقیم به صورت یک به یک است به این معنی که به ازای هر یک متر باز شدن جک، کابین به اندازه یک متر حرکت می کند. همان طور که گفتیم جک در آسانسور هیدرولیک جک مستقیم به یوک کابین متصل شده و دارای دو سیستم کناری یا مرکزی است. جک مستقیم از زیر دارای سه نوع مرحله، شامل یک مرحله ای ( یک تکه – دو تکه) ، دو مرحله ای یا و سه مرحله ای یا تلسکوپی است. در جک مستقیم  از کنار نیز همین مراحل وجود دارند.

نحوه نصب جک در آسانسور هیدرولیک

در آسانسورهای هیدرولیکی بر اساس نحوه نصب جک ها به دو نوع جک هیدرولیک با عملکرد کناری (Indirect) و جک هیدرولیک با عملکرد مستقیم (direct central) تقسیم می شوند. نصب جک در آسانسور هیدرولیک جک مستقیم بسیار آسان است زیرا برای نصب آن باید فقط در کف چاهک آسانسور یک چاه با عمقی به اندازه طول جک حفر کرد. سپس جک هیدرولیک را درون آن قرار داد و آن را به کابین متصل نمود. به دلیل اینکه وزنه تعادل یا جک کنار کابین آسانسور قرار داده نمی شوند با محل قرارگیری جک به درستی تعیین شود.

در این سیستم جک و پاوریونیت به صورت مستقیم در زیر کابین قرار می گیرند و همان طور که بیان شد برای قرار دادن جک هیدرولیکی در داخل چاهک باید چاهی به ارتفاع طول جک در کف چاهک کنده شود. همچنین برای ارتفاع کم و بارهای سنگین به یک سیلندر مرکزی نیاز است و برای ظرفیت بار و ابعاد کابین محدودیتی وجود ندارد.

مزایا و ویژگی های آسانسور جک مستقیم زیر کابین

این نوع آسانسور به دلیل داشتن ویژگی های خوب می تواند مزایای بسیاری را به دنبال داشته باشد.

1. پیوسته پیستون در زیر کابین قرار دارد؛ بنابراین احتمال سقوط آسانسور صفر است.
2. نصب این سیستم فضای کمی را به خود اختصاص می دهد بنابراین از فضا می تواند حداکثر استفاده را کرد.
3. عملکرد این مدل آسانسور متعادل بوده و بی سرو صدا است.
4. در این نوع آسانسور می توان از کابین های شیشه ای (پانورامیک) و ظرفیت های بالا استفاده کرد.
5. در مقایسه با سیستم های دیگر سرویس نگهداری کمتر و نصب آسانتری دارد.
6. در سیستم آسانسور هیدرولیک جک مستقیم اورهد مورد نیاز به اندازه ارتفاع کابین و فضای جان پناه تعریف شده در استاندارد EN 81 است.
7. این سیستم از ضریب امنیتی بالا برخوردار است بنابراین می توان از آن به عنوان خودروبر استفاده کرد.
8. در موقعیت های جغرافیایی که به دلیل رسیدن آب امکان کندن چاه با عمق زیاد نیست می توان از جک های تلسکوپی دو یا سه استیج استفاده کرد.

جمع بندی

آسانسورهای هیدرولیکی از پرکاربرد ترین نوع آسانسورها هستند که خود در دو آسانسور هیدرولیک جک مستقیم و غیر مستقیم تولید می شوند. جک آسانسور از اصلی ترین اجزای این آسانسورها است و وظیفه آن حرکت کابین آسانسور به سمت بالا و پایین هست. نیروی لازم برای حرکت اجزای آسانسور هیدرولیک از طریق فشار وارد کردن یا هل دادن سیال محبوس در مخزن مایع آسانسور تامین می شود. به طور دقیق تر جک می تواند نیروی سیال روغن یا هیدرولیک را به نیروی مکانیکی تبدیل کند و سبب حرکت کابین و سایر اجزا آسانسور شود. بعد از نصب این جک ها در چاهک آسانسور تعمیر و تعویض آن ها کمی مشکل اس؛ بنابراین باید در انتخاب آن ها از کیفیت و استاندارد بودن جک ها اطمینان حاصل کرد.