در حال حاضر استفاده از آسانسور دربسیاری از ساختمان ها متداول شده و اگر ساختمانی فاقد این دستگاه باشد محبوبیت کمی در نزد افراد خواهد داشت. برای حفظ جان مسافران و کارکرد درست این وسیله باید هنگام نصب آن استانداردهای خاصی مدنظر قرار گیرد و نکات امنیتی در راه اندازی آن رعایت شود. استاندارد آسانسور از سال ۱۳۹۴ دچار تغییراتی شده است که در این مقاله به صورت چک لیست ارائه می شود.
انواع گواهینامه طبق قوانین جدید استاندارد آسانسور
دو نوع استاندارد شامل استاندارد اولیه و استاندارد ادواری برای آسانسورها وجود دارد که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم.
۱.استاندارد اولیه
برای دریافت این نوع گواهی باید بعد از تمام شدن مراحل نصب آسانسور کارشناس آسانسور را با توجه به معیارهای مختلفی نظیر امنیت آسانسور و عملکرد سالم بررسی نماید. اگر مشکلی در این موارد دیده نشد برای آسانسور گواهی استاندارد اولیه صادر می شود. با داشتن این نوع گواهی می توان اقدامات مربوط به دریافت پروانه پایان کار ساختمان را انجام داد.
نکته مهم در این خصوص استفاده نشدن آسانسور توسط ساکنین ساختمان قبل از دریافت گواهی استاندارد اولیه است. برای صدور این نوع استاندارد مدت زمانی حدود ۲۰ تا ۳۰ روز است.
۲.استاندارد ادواری
آسانسور برای اخذ این نوع استاندارد باید سالی یک بار از لحاظ ایمنی و عملکرد توسط کارشناسان سازمان استاندارد بازبینی شود. چنانچه در این بررسی دوره ای مشکلی در ایمنی و کارکرد دستگاه آسانسور مشاهده نشد استاندارد ادواری به آسانسور داده می شود.
برای اینکه آسانسوری بتواند با موفقیت گواهی ادواری را دریافت کند باید سرویس و تعمیرات دوره ای آن به طور منظم انجام شود. بر خلاف استاندارد اولیه اخذ استاندارد ادواری اجباری نبوده ولی می تواند از نظر فنی و جلوگیری از مشکلات آتی تاثیر زیادی دارد.
حتما مشاهده کنید : آسانسور مسکونی؛ بررسی قیمت، استاندارد
چک لیست استاندارد آسانسور
بازرسان سازمان استاندارد طبق قوانین جدید استاندارد آسانسور این دستگاه را بازبینی کرده و گواهی های مربوطه برای آن صادر می کنند. هر یک این استانداردها مربوط به قسمت خاصی از آسانسور شامل چاه آسانسور، موتورخانه آن، بیرون آسانسور و کابین آن می باشد؛ در ادامه چک لیست استاندارد آسانسور آورده شده است.
- عدم استفاده از مواد آتش زا در کابین آسانسور؛ اما به کاربردن ام دی اف و فورمیکا برای تزئینات داخلی کابین مجاز است.
- غیرمجاز بودن تهویه موتورخانه به راه پله و هدایت آن به فضای آزاد
- به کاربردن طلق به عنوان سقف کاذب در کابین آسانسور از ساختار اصلی کابین نیست؛ بنابراین استفاده از آن مجاز است.
- گواهینامه قطعات چهارگانه ایمنی آسانسور شامل ترمز ایمنی، گاورنر، ضربه گیر و قفل های درب طبقات باید در تاریخ بازرسسی اول معتبر باشتد.
- زمان بر طرف کردن عدم تطابق ها توسط متقاضی بسته به نوع عدم تطابق و همکاری مالک و شرکت فروشنده آسانسور در بر طرف کردن آن ها ممکن است طولانی شود و هیچ محدودیت زمانی ندارد. همچنین تشکیل پرونده مجدد و اخذ مجدد هزینه بازرسی اول توسط شرکت های بازرسی به دلیل طولانی شدن فرآیند بازرسی مجاز نیست.
- دو حالته بودن میکروسوییچ ضرفه گیر هیدرولیک الزامی نیست؛ این میکروسوییچ می تواند یک حالته باشد و با بلند شدن کابین از روی ضربه گیر و با عملکرد سیال عامل و بالا آمدن جک، آماده به کار مجدد شود؛ بنابراین نیازی به عملکرد دستی میکروسوییچ برای قرارگیری آن در حالت آماده به کار وجود ندارد.
- گاورنر می تواند در چاه قرار گیرد ولی باید بتوان از خارج چاه نیز به آن دسترسی داشت؛ در صورتی که دسترسی به گاورنر از بیرون چاه ممکن نباشد باید سه شرط برقرار باشد: ۱-گاورنر از نوع MRL باشد (کنترل از راه دور): قسمت های برقی می تواند توسط کنترل از راه دور و از خارج چاه به حالت عادی بازگردانده شود که نباید کارکرد عادی گاورنر را تحت تاثیر قرار دهد. ۲-گاورنر از طریق سقف کابین و یا از چاهک در دسترس باشد: در این حالت و برای دسترسی فقط به گاورنر نیازی به پارک کابین و تعبیه دریچه خروج ایمن نیست. ۳- گاورنر بعد از درگیر شدن، وقتی کابین یا وزنه تعادل در جهت بالا حرکت داده می شود به حالت خودکار به حالت عادی بازگردد.
- در استاندارد ملی برای عرض مسیر دسترسی به موتورخانه عددی ذکر نشده است ولی حداقل عرض معابر در موتورخانه ۴۰ سانتیمتر است که در تجدید نظر اول به حداقل ۳۰ سانتیمتر در عبور از کنار تجهیزات ثابت کاهش یافته است؛ بنابراین لازم است عرض معبر د رمسیر دسترسی به موتورخانه نیز حداقل ۳۰ سانتیمتر درنظر گرفته شود.
- در صورت عدم وجود نگهبانی استفاده از تلفن ثابت و یا تلفن دارای سیم کارت به نحوی که همواره سیکنال مخابرات آن در دسترس باشد لازم است. این تلفن ثابت باید ثابت و دائم نصب شود.
- با توجه به اجباری بودن حفاظ فلکه های اصلی و هرزگرد در موتورخانه و سایر قسمت ها، کاهش فضای کاری قطعات متحرک از ۵۰ در ۶۰ به ۳۰ در ۳۰ در این حالت نیز مجاز است.
- استفاده از شیشه و مصالح ساختمانی غیر آج دار در کف موتورخانه و اتاق فلکه مجاز نیست. استفاده از پوشش های کف موتورخانه که زبری مناسبی را ایجاد نماید مثل سیمان و اپوکسی بلامانع است.
- در حالت پارک کابین باید دسترسی به ترمز موتور فراهم باشد و در حالت غیر پارک باید دسترسی به فلکه اصلی و طناب های فولادی روی آن جهت بازدید و بازرسی فراهم گردد.
- برای یوک های با رتفاع کمتر از ۵۰ سانتیمتر و عرض کمتر از ۳۵ سانتیمتر عبور از آن ایمن است. برای یوک های با ارتفاع بیش از ۵۰ سانتیمتر لازم است محل هایی برای جای پا روی یوک جهت عبور در نظر گرفته شود. برای یوک های با عرض بیش از ۳۵ سانتیمتر باید روی یوک مسطح شود و شرایط چهارگانه استانداردو نرده گذاری با در نظر گرفتن روی یوک به عنوان سقف کابین لحاظ گردد.
- حداکثر اختلاف آمپر در مسیر رفت و برگشت تا سقف، ظرفیت ۰.۵ آمپر در نظر گرفته می شود و یا تست بالانس مکانیکی کابین و وزنه تعادل با سقف ظرفیت (درصد بالانس) در میانه چاه و یک طبقه بالاتر و پایین تر انجام شود. در هیچ یک از سه حالت مذکور با آزادسازی ترمز موتور حرکت نباید مشاهده شود.
حتما مشاهده کنید : خرید موتور آسانسور خارجی (ایتالیایی، ترکی و آلمانی)
استعلام وضعیت استاندارد آسانسور
در حال حاضر امکان استعلام وضعیت استاندارد آسانسورها به صورت پیامکی فراهم شده است که این کار در جهت استانداردسازی آسانسورها از سوی سازمان ملی استاندارد ایران انجام شده است. برای استعلام استاندارد می توان یک پیامک حاوی شناسه ملی آسانسور مدنظر را به سامانه ۱۰۰۰۱۵۱۷ ارسال کرد.
نتیجه این پیامک ارائه اطلاعاتی شامل نام شرکت نصاب، نام شرکت بازرسی کننده، تاریخ آخرین بازرسی و تاریخ انقضای بازرسی آسانسور است. شناسه ملی آسانسور را می توان از روی پلاک نصب شده در کابین آسانسور ساختمان مدنظر پیدا کرد.
جمع بندی
گواهی استاندارد که از سوی سازمان استاندارد صادر می شود دارای اعتبار یکساله است و در تاریخ معین باید بازرسی و تایید آسانسور توسط شرکت های سازنده آسانسور مجدد انجام گیرد.
در صورتی که به طور شخصی بخواهید اقدام به گرفتن استاندارد آسانسور کنید با مشکلات فراوان ایمنی در بازرسی های متعدد مواجه خواهید شد که باعث طولانی شدن فرآیند دریافت گواهی می شود. البته اگر با استفاده از چک لیست استاندارد آسانسور و رعایت نکات موجود در آن آسانسور مورد بازبینی قرار گیرد می توان مدت زمان اخذ گواهی استاندارد را که بین ۱۰ تا ۳۰ روز است را کاهش داد.