حداقل متراژ راه پله و آسانسور

حداقل مساحت راه پله و آسانسور [ضوابط، پلان و ابعاد + نحوه محاسبه]

راه پله و آسانسور چند متر مربع است؟ تعیین ابعاد آسانسور در پلان به نوع کاربری ساختمان بستگی دارد و این موضوع در ساختمان‌های مسکونی و تجاری به وضوح متفاوت است. در ساختمان‌های تجاری که با حجم بالای تردد مواجه هستند، نیاز به آسانسورهایی با ظرفیت و ابعاد بزرگ‌تر احساس می‌شود. به عنوان مثال حداقل مساحت راه پله و آسانسور در این نوع ساختمان‌ها معمولاً عمق حداقل ۱۲۰ سانتی‌متر و عرض حداقل ۱۷۲ سانتی‌متر در نظر گرفته می‌شود. از سوی دیگر، در ساختمان‌های مسکونی با میزان تردد کمتر، ابعاد آسانسور ساده‌تر و کوچکتر خواهد بود و معمولاً عمق ۱۰۰ سانتی‌متر و عرض ۹۰ سانتی‌متر برای آن کافی است. این تفاوت‌ها به طراحی بهینه و کارآمد فضاهای مختلف کمک کرده و تجربه کاربری را بهبود می‌بخشد.

استاندارد مساحت راه پله و چاه آسانسور

برای طراحی پلان، اطلاع از حداقل مساحت راه پله و آسانسور بر اساس ضوابط مقررات ملی ساختمان ضروری است. در ادامه ابعاد استاندارد برای زمین‌های حداقل ۲۰۰ متری را بیان کردیم:

استاندارد مساحت راه پله

۱. ابعاد حداقل باکس:

  • عرض: ۲۴۰ سانتی‌متر
  • طول: ۴۵۰ سانتی‌متر

۲. نقشه‌های فاز یک:

  • باکس باید برابر یا بزرگ‌تر از ابعاد حداقل باشد.

۳. طول راه پله:

  • وابسته به ارتفاع طبقه
  • افزایش طول مستلزم افزایش تعداد پله‌ها.

۴. شرایط زمین‌های کوچک:

  • مساحت کمتر از ۲۰۰ متر
  • حداکثر ۵ سقف و ۵۰ نفر ساکن

۵. ابعاد مفید راه پله:

  • عرض: ۲۰۰ سانتی‌متر
  • طول: ۴۱۰ سانتی‌متر

استاندارد مساحت آسانسور

  • ابعاد باکس داخلی: حداقل ۱۶۰ × ۲۰۰ سانتی‌متر
  • ابعاد درب: ۸۰ سانتی‌متر
  • ابعاد لابی: ۱۵۰ × ۱۵۰ سانتی‌متر
  • کابین آسانسور: کوچکتر از ابعاد چاه به دلیل نصب تجهیزات
  • زمین‌های کوچک‌تر از ۲۰۰ متر: ابعاد باکس ۱۶۰ × ۱۴۰ سانتی‌متر قابل قبول است.
نحوه محاسبه مساحت راه پله و آسانسور
نحوه محاسبه مساحت راه پله و آسانسور

ضوابط، پلان و ابعاد آسانسور

برای نصب آسانسور در ساختمان، ابتدا باید علاوه بر حداقل مساحت راه پله و آسانسور، پلان راه پله و آسانسور طراحی شود. این طراحی باید مطابق با ضوابط مربوطه انجام گیرد و مکان‌های مناسب برای آن‌ها شامل کنار نما، انتهای نما و میانه نما در نظر گرفته شود.

  • جا نمایی راه پله و آسانسور در کناره‌ بنا: برای بهینه‌سازی فضای پارکینگ، طراحی واحدهای طبقات بالا نمی‌تواند یکسان باشد و لازم است درب پارکینگ در عرض ساختمان قرار گیرد.
  • جا نمایی راه پله و آسانسور در انتهای بنا: جانمایی راه پله و آسانسور در انتهای بنا، به طراحی بهینه پارکینگ کمک می‌کند. با این حال، این وضعیت ممکن است طراحی واحدهای ساختمان را پیچیده کرده و باعث اختلاف ابعاد پاگرد پله در طبقات مختلف شود.
  • جا نمایی راه پله و آسانسور در میانه‌ بنا: قرار دادن راه پله و آسانسور در مرکز بنا موجب کاهش فضای مفید پارکینگ می‌شود، اما این طراحی امکان ساخت واحدهایی کاملاً یکسان و نورگیر را فراهم می‌کند.

حتما مشاهده کنید: معایب آسانسور تک فاز

ابعاد پلان راه پله و آسانسور
ابعاد پلان راه پله و آسانسور

در ادامه می‌توانید ضوابط راه پله و آسانسور pdf را مشاهده کنید:

نکات اهم ضوابط راه پله و آسانسور

علاوه بر موارد ذکر شده، نکات دیگری نیز در خصوص اصول طراحی و ابعاد پلان راه پله و آسانسور و مکان‌یابی وجود دارد که شامل موارد زیر می‌باشد:

۱. تعیین آسانسورها:

  • مشخص کردن تعداد، ظرفیت و موقعیت آسانسورها توسط مهندس طراح.

۲. استانداردهای دسترسی:

  • رعایت ضوابط برای معلولین جسمی و حرکتی الزامی است.
  • حداقل یک آسانسور باید برای استفاده ویلچربر طراحی شود.

۳. فاصله آسانسور:

  • حداکثر فاصله از ورودی تا درب باید ۴۰ متر باشد.
  • تعداد آسانسورها در ساختمان‌های مرتفع:
  • برای ساختمان‌های ۸ طبقه یا با ارتفاع ۲۸ متر یا بیشتر، حداقل دو آسانسور نیاز است.

۴. چاه آسانسور:

  • در صورت وجود سه آسانسور، می‌توان در یک چاه مشترک قرار گیرند؛ اما برای چهار آسانسور، حداقل دو چاه جداگانه لازم است.

۵. طراحی در زمین‌های بزرگ:

  • در زمین‌های بیشتر از ۲۰۰ متر با حداکثر ۴ واحد در هر طبقه، یک راه پله و یک آسانسور کافی است.
  • اگر تعداد واحدها در هر طبقه بیشتر از ۴ باشد، حداقل دو راه پله و آسانسور باید طراحی شود.

۶. ابعاد پله و دیوار:

  • در زمین‌های بیش از ۲۰۰ متر: ارتفاع پله ۱۷ سانتیمتر، عرض کف ۳۰ سانتیمتر، و ارتفاع دیوار باکس ۲۰ سانتیمتر.

۷. طراحی در زمین‌های کوچک:

  • برای زمین‌های مساوی یا کمتر از ۲۰۰ متر با بر ۶ متری، تأمین لابی الزامی نیست.
ضوابط راه پله و آسانسور pdf
ضوابط راه پله و آسانسور pdf

روش محاسبه ابعاد راه پله و چاه آسانسور

نحوه محاسبه مساحت راه پله و آسانسور به شرح زیر است:

راه پله  

در طراحی فضاهای مختلف، ابعاد راه پله‌ها نقش حیاتی ایفا می‌کنند، به ویژه در زمین‌های بالای ۲۰۰ متر که ابعاد حداقلی برای راه پله به طور مشخص تعریف شده است. عرض ۲.۴۰ متر و طول ۴.۵۰ متر برای راه پله‌های این نوع زمین‌ها الزامی است و باکس داخلی باید با این ابعاد مطابقت داشته باشد تا امنیت و راحتی کاربران را تضمین کند. در عین حال، طول راه پله نیز بر اساس ارتفاع طبقات تعیین می‌شود و ممکن است نیاز به افزایش داشته باشد که این امر به افزایش تعداد پله‌ها و تأمین ارتفاع مناسب کمک می‌کند. از سوی دیگر، در زمین‌های زیر ۲۰۰ متر، ابعاد باکس راه پله به ۴.۱۰ در ۲ متر کاهش می‌یابد که نشان‌دهنده نیاز به دقت و توجه بیشتر در طراحی این فضاهای کوچک‌تر است. این جزئیات به طرز قابل توجهی بر کارایی و ایمنی ساختمان تأثیر می‌گذارد و به معماران و طراحان این امکان را می‌دهد که فضاهای متناسب و کاربردی خلق کنند.

ابعاد استاندارد پله و پاگرد

ارتفاع پله:

  • حداقل: ۱۴ سانتی‌متر
  • حداکثر: ۱۸ سانتی‌متر

پله‌های خارجی: بهتر است کوتاه‌تر از ۱۴ سانتی‌متر نباشند.

  • ارتفاع کمتر از ۱۴ سانتی‌متر برای پله‌های تک توصیه نمی‌شود (پله لنگ می‌زند).

محاسبه ابعاد پله:

  • فرمول: (ارتفاع پله × ۲) + اندازه کف پله = عددی بین ۶۳ تا ۶۵
  • برای ارتفاع ۱۵ سانتی‌متر: بهترین اندازه کف پله ۳۳ تا ۳۵ سانتی‌متر.

عرض پاگرد:

  • باکس پله بزرگ: ۱.۲ متر
  • باکس پله کوچک (زمین‌های زیر ۲۰۰ یا ۱۵۰): ۱ متر

چشم پله:

  • فاصله بین دو رمپ پله؛ در پلان مانند دودکش عمل کرده و در آتش‌سوزی دود را منتقل می‌کند.
  • در طراحی باکس پله، لحاظ کردن چشم پله مجاز نیست (پله‌ها محل فرار در مواقع بحرانی هستند).

حتما مشاهده کنید: آموزش نصب ریل آسانسور

چاه آسانسور

در طراحی سیستم آسانسور، فضای مورد نیاز به طور کلی به سه دسته تقسیم می‌شود که هر یک اهمیت خاصی در عملکرد بهینه آسانسور دارند. فضای افقی چاه آسانسور شامل ابعاد لازم برای کابین، وزنه تعادل، درب و ریل‌های راهنما است. برای تعیین ابعاد کابین، ظرفیت آن بر اساس استانداردها معیار قرار می‌گیرد و به همین دلیل، مساحت داخلی آن باید به‌دقت محاسبه شود. در پشت کابین، فضایی حدود ۳۰ سانتیمتر برای جا به جایی وزنه تعادل در نظر گرفته می‌شود.

همچنین، در دو طرف کابین، ریل‌های راهنما به‌صورت موازی قرار می‌گیرند که در آسانسورهای با سرعت معمولی، از هر طرف حدود ۲۰ سانتیمتر و در آسانسورهای سریع‌تر تا ۲۵ سانتیمتر فضا نیاز دارند. به علاوه، نوع و ابعاد درب‌های آسانسور نیز با توجه به طراحی و استانداردهای مختلف متفاوت است و باید در محاسبات فضایی لحاظ شود.

برای محاسبه ابعاد چاه آسانسور، عمق آن شامل عمق کابین، فضای اشغال شده توسط درب آسانسور و فضای وزنه تعادل است. همچنین، عرض چاه برابر با عرض کابین به علاوه فضای نصب ریل‌ها در هر دو طرف می‌باشد.

فضای موردنیاز در مقطع عمودی آسانسور شامل چهار بخش کلیدی است که هر یک نقش مهمی در عملکرد و ایمنی سیستم دارند. ابتدا، چاهک که فاصله قائم میان کف توقف و کف چاه آسانسور را در بر می‌گیرد، به عنوان محل جان‌پناه برای سرویسکاران در نظر گرفته می‌شود و باید با توجه به نوع و سرعت آسانسور طراحی گردد. سپس، مسیر حرکت آسانسور یا Travel، فاصله بین کف پایین‌ترین و بالاترین توقف را نشان می‌دهد که با لحاظ کردن ارتفاع و تعداد طبقات محاسبه می‌شود، به استثنای ارتفاع طبقه آخر.

همچنین، ارتفاع بین سقف چاه و زیر سقف موتورخانه، به‌عنوان فضایی برای ایستادن فرد در حین کار، به طور متوسط ۸/۱ متر در نظر گرفته می‌شود. در نهایت، بالاسری یا overhead، فاصله کف بالاترین توقف تا زیر سقف چاه آسانسور است که اهمیت زیادی در طراحی و اجرای مناسب آسانسور دارد و اطلاعات آن در جداول استاندارد ارائه شده است.

 سوالات متداول

مساحت معمول برای ابعاد راه پله و کانال آسانسور باید چقدر باشد؟

در طراحی فضاهای عمومی و مسکونی، رعایت استانداردهای ابعاد برای راه پله و کانال آسانسور بسیار مهم است. حداقل متراژ راه پله و آسانسور در باکس راه پله باید ۲۴۰ سانتی‌متر عرض و ۴۵۰ سانتی‌متر طول باشد و طول راه پله به ارتفاع طبقات بستگی دارد. برای آسانسور، ابعاد داخلی کابین حداقل ۱۶۰ در ۲۰۰ سانتی‌متر و عرض درب ۸۰ سانتی‌متر است. لابی آسانسور نیز باید حداقل ۱۵۰ در ۱۵۰ سانتی‌متر باشد. رعایت این جزئیات به بهبود کارایی و تضمین ایمنی و راحتی کاربران کمک می‌کند.

متراژ زمین بر ابعاد راه پله و آسانسور تاثیر گذار است؟

متراژ زمین به‌ویژه در زمین‌های کوچک (زیر ۲۰۰ متر) بر طراحی ابعاد راه‌پله و آسانسور تأثیر دارد. در این فضاها، ابعاد مفید راه‌پله باید ۲۰۰ سانتی‌متر عرض و ۴۱۰ سانتی‌متر طول باشد تا ایمنی و دسترسی مطلوب فراهم شود. همچنین، باکس آسانسور باید با ابعاد ۱۶۰ × ۱۴۰ سانتی‌متر طراحی گردد. هماهنگی این ابعاد با متراژ زمین، کارایی و کیفیت زندگی ساکنین را بهبود می‌بخشد.

متناسب ترین ابعاد راه پله و آسانسور کدام است؟

ابعاد مناسب راه پله و آسانسور برای تسهیل جابه‌جایی و ایمنی در ساختمان‌ها ضروری است. باکس داخلی آسانسور باید حداقل ۱۶۰ در ۲۰۰ سانتی‌متر باشد و درب آن ۸۰ سانتی‌متر عرض داشته باشد تا ورود و خروج آسان فراهم گردد. لابی نیز به ابعاد ۱۵۰ در ۱۵۰ سانتی‌متر نیاز دارد تا فضایی برای تجمع ایجاد کند. همچنین، راه پله باید عرض ۲۴۰ سانتی‌متر و طول ۴۵۰ سانتی‌متر داشته باشد تا عبور ایمن افراد و جلوگیری از ازدحام امکان‌پذیر شود. این ابعاد به ایجاد محیطی راحت و ایمن کمک می‌کنند.

مقالات مرتبط:

  1. بیمه آسانسور چیست
  2. علت سوختن برد آسانسور
  3. ابعاد چاله آسانسور ۶ نفره
  4. ریست کردن اسانسور
  5. ارور اسانسور
  6. استاندارد آسانسور روملس

پیوند های اشتراک گذاری پست

نظر دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نوشته‌های تازه